احتمالا از خود می‌پرسید که آرتروز چیست؟ مفاصل من درد می‌کند، آیا به آرتروز مبتلا هستم؟ آیا آرتروز فقط موجب درد مفاصل است؟ آرتروز یک نوع از بیماری روماتیسمی بوده و رایج‌ترین نوع آرتروز، استئو آرتروز می‌باشد. از دیگر انواع رایج رماتیسم که منجربه التهاب مفاصل می‌شوند، می‌توان به نقرس، فیبرومیالژیا و آرتروز روماتوئید اشاره کرد. همچنین برخی از انواع آرتروز، مانند آرتروز روماتوئید و لوپوس چندین ارگان را همزمان درگیر می‌کنند. در ادامه برای آشنایی با بیماری آرتروز همراه مجله خبری توکامگ باشید.
آشنایی با بیماری آرتروز
آرتروز (Osteoarthritis) که به صورت اختصار به آن (OA) نیز می‌گویند، رایج‌ترین بیماری مفصلی می‌باشد. آرتروز منجربه التهاب و همچنین از بین رفتن تدریجی غضروف میان مفاصل خواهد شد که درد و سختی در حرکت را به همراه دارد. به محل اتصال دو استخوان به هم مفصل می‌گویند که توسط یک بافت محافظ به نام غضروف احاطه شده‌است.
در بیماری آرتروز این غضروف ازبین می‌رود که منجربه ساییده شدن استخوان‌ها هنگام حرکت می‌شوند. آرتروز اغلب در افراد مسن رخ می‌دهد، اگرچه در افراد بزرگ‌سال در هر سنی امکان رخ دادن دارد. این بیماری به نام‌های آرتریت و بیماری مفصل دژنراتیو نیز معروف می‌باشد.
علائم بیماری آرتروز
در مراحل ابتدایی امکان دارد فرد مبتلا هیچ علامتی از خود نشان ندهد. نشانه‌های این بیماری با گذشت زمان بروز می‌کنند و از یک یا چند مفصل آغاز می‌شوند. مهم‌ترین علامت ابتلا به OA درد و سفتی در مفاصل می‌باشد. چنانچه در ناحیه مفاصل خود مانند زانو، مچ پا، مچ دست و… دردی داردید که حرکت را برایتان سخت و عذاب‌آور می‌کند، بهتراست به پزشک متخصص مراجعه کنید. از جمله مهم‌ترین علائم بیماری آرتروز می‌توان موارد زیر را بیان کرد:
- درد و خشکی مفصل که بعد از بی‌تحرکی درد آن بیشتر خواهد شد.
- ایجاد تورم در ناحیه آسیب‌دیده و مبتلا به OA
- حرکت مشکل مفصل
- احساس گرمی و حساسیت در مفاصل
- کاهش حجم عضله
- شنیدن صدای تق‌تق یا ترک‌خوردگی در مفصل
آشنایی با پیشرفت بیماری آرتروز
زمانی که علائم اولیه در شما بروز کرد، در سریع‌ترین زمان به پزشک مراجعه کنید تا از پیشرفت و مزمن شدن این بیماری جلوگیری شود. احتمال ابتلا به بیماری آرتروز با افزایش سن بیشتر خواهد شد. در ادامه به علائم پیشرفت این بیماری اشاره کرده‌ایم:
۱-التهاب خفیف دربافت‌های اطراف مفاصل
۲- آسیب و از بین رفتن کلی غضروف‌ها
۳- رشد استخوان در اطراف مفاصل
علل ابتلا به بیماری آرتروز
برای بیماری آرتروز علت مشخصی وجود ندارد، اما احتمالا زمانی که بدن توانایی ترمیم بافت مفصلی را نداشته باشد، OA ایجاد می‌شود که اغلب در افراد مسن روی می‌دهد. در واقع آرتروز در اثر آسیب به مفصل بروز می‌کند که به مرور زمان بیشتر خواهد شد.
- دلایل ژنتیکی: دلایل ژنتیکی نقش مهمی در ابتلا به آرتروز دارند. اگر سابقه آرتروز در خانواده به دلیل مشکلات ژنتیکی وجود داشته باشد ممکن است حتی در سن ۲۰ سالگی نیز بروز کند. بنابراین یکی دیگر ازعلل ایجاد آرتروز می‌تواند سابقه خانوادگی باشد.
- ضربه و استفاده بیش از حد: آسیب‌دیدگی، جراحی یا استفاده بیش از حد از مفاصل امکان دارد موجب کاهش توانایی بدن در ترمیم خود شود و در نهایت آرتروز بروز کند. مشاغلی که امکان ابتلا به آرتروز در آنها بیشتر است شامل مشاغل یا ورزش‌هایی با حرکات تکراری است.
- چاقی: چاقی و وضعیت بد بدن از عوامل رایج در ایجاد آرتروز و یا تشدید ابتلا به آن می‌باشد.
انواع بیماری آرتروز در بدن
آرتروز به طور کلی به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم‌بندی می‌شود که در ادامه به هرکدام اشاره کرده‌ایم:
1.آرتروز اولیه
رایج‌ترین نوع استئو آرتریت که قابل تشخیص است و دلیل آن ساییدگی و پارگی می‌باشد و در طول زمان امکان دارد رخ دهد. به همین علت آرتروز اولیه همراه با پیری ایجاد می‌شود، در واقع افزایش سن مهم‌ترین عامل و خطر برای ابتلا به آن بوده و هرچه مقدار استفاده و حرکت از مفاصل بیشتر شود درد فرد نیز افزایش می‌یابد. غالباً افراد از سن ۵۵ یا ۶۰ سالگی به این نوع بیماری دچار می‌شوند و در برخی از مفاصل امکان دارد این بیماری موضعی باشد.
2.آرتروز ثانویه
این نوع آرتروز به دلیل تغییر شرایط محیط غضروف ایجاد می‌شود. برای مثال ضربه شدید، مشکلات مادرزادی مفصل، نقص متابولیکی، عفونت‌ها، بیماری‌ها و اختلالاتی که ساختار و عملکرد طبیعی غضروف را با مشکل مواجه می‌کنند از جمله این تغییرات می‌باشند. این نوع از OA در افراد نسبتاً جوان ۴۵ یا ۵۰ سال رخ می‌دهد.
3.آشنایی با بیماری آرتروز دست
بیماری آرتروز امکان دارد در یک یا چند ناحیه از دست ایجاد شود. این نواحی اغلب شامل نوک انگشتان، بند میانی هر انگشت، مفصل اتصال انگشت شست به دست و مچ دست هستند که معمولاً با نشانه‌هایی همانند سفتی مفصل، درد، ورم، سرخی، ضعف، مشکل در حرکت انگشتان، کاهش دامنه حرکت، شنیدن صدای خرد شدن در زمان حرکت انگشتان یا مفصل و همچنین مشکل در نگه داشتن اشیا مشاهده می‌شوند.
زنان بیشتر از مردان مستعد ابتلا به OA بوده و معمولاً در سنین پایین به آن دچار خواهند شد. یکی از انواع آرتروز رایج در میان خانم‌ها آرتروز دست است که امکان دارد درمان‌هایی برای آن وجود داشته باشد.
4.آشنایی با بیماری آرتروز زانو
این نوع از آرتروز امکان دارد یک یا هر دو زانو را درگیر کند که سن، ژنتیک و آسیب‌دیدگی می‌توانند از عوامل ایجاد آن باشند.
ورزشکارانی که به طور مداوم یک ورزش را انجام می‌دهند و حرکات تکراری گسترده‌ای همانند دویدن یا تنیس دارند، می‌توانند دچار آرتروز زانو شوند. در این حالت به دلیل آن که از برخی از ماهیچه‌ها بیش از حد و از برخی دیگر کمتر استفاده می‌شود مفصل زانو دچار ضعف و بی‌ثباتی شده و خطر ابتلا به آرتروز افزایش می‌یابد.
علائم آرتروز زانو: از جمله مهم‌ترین نشانه‌های آرتروز زانو می‌توان به حساسیت زانو در زمان خم کردن، بروز درد بعد از پیاده‌روی و دویدن به مدت طولانی و سفتی و خشکی مفصل بعد از بی‌تحرکی چند ساعته اشاره کرد.
5.آشنایی با بیماری آرتروز گردنی
این نوع OA یک بیماری وابسته به سن بوده که بیش از ۸۵ درصد از افراد مبتلا به آن سنشان بالای 65 سال است و در مردان رایج‌تر از زنان می‌باشد. مفاصل گردن که در انعطاف‌پذیری ستون فقرات موثر هستند و دامنه حرکاتی را به دنبال دارند، با ضعیف شدن غضروف‌های اطراف درگیر بیماری آرتروز می‌شوند. این نوع معمولاً نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دهد اما می‌تواند علائم خفیف تا شدید زیر را شامل شود:
- بروز درد در شانه، قسمت پایین بازو یا انگشتان
- ضعف عضلات
- سفت و خشک شدن گردن
- سردرد، بیشتر در قسمت پشت سر
- سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی در بازوها و پاها
گاهی علائم جدی‌تر همانند از دست دادن کنترل ادرار و روده و تعادل نیز امکان دارد بروز کند.
روش های پیشگیری از بیماری آرتروز
امکان دارد بعضی از عوامل ابتلا به بیماری آرتروز همانند ژنتیک، سن و جنسیت قابل کنترل نباشند. اما سایر عوامل قابل مدیریت و کنترل هستند. به نکاتی که در ادامه به آنها اشاره کرده‌ایم توجه کنید تا خطر ابتلا به OA برای شما قابل کنترل شود.
- مراقبت از بدن:در صورتی که شغلی با فعالیت شدید بدنی دارید یا ورزشکار هستید مراقبت صحیح از بدنتان ضروری است. کفش‌هایی بپوشید که به زانوهایتان آسیب وارد نکنند و همچنین به صورتی ورزش کنید که تمامی عضلاتتان درگیر شوند.
- کنترل وزن بدن:وزن بدن خود را با سن، قد و جنسیت خود تنظیم کنید.
- داشتن رژیم غذایی سالم: پیشنهاد می‌شود مصرف سبزی‌ها و میوه‌های تازه را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
- استراحت به مقدار کافی:داشتن زمان کافی برای استراحت و خواب برای ریکاوری بدن و کاهش خطر ابتلا به آرتروز ضروری می‌باشد.
درمان بیماری آرتروز
نوع درمان این بیماری تا حد زیادی به شدت علائم و همچنین موقعیت آنها وابسته است. در ادامه به تعدادی از درمان‌های خانگی این بیماری اشاره کرده‌ایم با مجله خبری توکامگ همراه باشید.
1.ورزش
فعالیت بدنی منجربه تقویت ماهیچه‌ها و عضلات اطراف مفاصل می‌شود و امکان دارد در برطرف کردن سفتی آنها موثر باشد. فعالیت‌هایی آرام همانند پیاده روی یا شنا را انتخاب کنید و حداقل ۲۰ تا ۳۰ دقیقه یک روز در میان به انجام آنها بپردازید. همچنین ورزش‌هایی مانند یوگا در انعطاف‌پذیری مفاصل موثر می‌باشند.
2.کاهش وزن
اضافه وزن منجربه ایجاد فشار و درد در مفاصل می‌شود. کاهش وزن و رسیدن به وزنی نرمال موجب کاهش فشار وارده به مفاصل شده و همچنین خطر ابتلا به دیابت و مشکلات قلبی و آرتروز را کاهش می‌دهد.
3.خواب کافی
خواب کافی در طول شب موجب کنترل درد و استراحت عضلات می‌شود. همچنین داشتن خواب کافی در کاهش تورم و التهاب مفاصل بسیار موثر است.
4.کمپرس سرد یا گرم
روزی چند مرتبه به مدت 15 الی 20 دقیقه کمپرس سرد یا گرم را روی مفاصل و عضلات قرار دهید تا در کاهش درد و سفتی آنها به شما کمک کند.
5.رژیم غذایی
مواد مغذی مختلف در تقویت مفاصل و کاهش التهاب آنها موثر است. مواد غذایی زیر در جلوگیری از ایجاد و همچنین کندی روند بیماری آرتروز تاثیر گذار هستند.
۱- مصرف میوه‌ها و سبزی‌های حاوی آنتی‌اکسیدان.
۲- استفاده از غذاهای لبنی کم‌چرب که دارای کلسیم و ویتامین D هستند.
۳- مصرف روغن‌های سالم مانند روغن زیتون کاملاً طبیعی.
۴- استفاده از ویتامین C ،D، بتاکارون و اسیدهای چرب امگا ۳.
برای مطالعه انواع ویتامین‌ها+ خواص و نقش ویتامین‌ها در بدن کلیک کنید.
اما باید مواد غذایی مانند غذاهای کاملاً فرآوری شده، غذاهایی که حاوی شکر افزودنی می‌باشند، چربی‌های ناسالم همانند چربی‌های اشباع و گوشت قرمز را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
داروهای بیماری آرتروز
برای درمان آرتروز تعدادی دارو مختلف تجویز می‌شوند که در تسکین درد و تورم موثر هستند. این داروها شامل موارد زیر می‌باشند:
- مسکن‌های خوراکی: استامینوفن و سایر مسکن‌ها که درد را کم کرده اما تورم را کاهش نمی‌دهند.
- مسکن‌های موضوعی: این داروها که به صورت کرم، پماد و ژل مصرف می‌شوند، موجب بی‌حسی مفصل و کاهش درد آن می‌شوند. این داروها برای آرتروزهای خفیف قابل مصرف هستند.
- NSAIDs: داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی همانند ایبوپروفن و ناپروکسن که تورم و درد را کم می‌کنند.
- داروی ضدافسرگی: امکان دارد که داروی ضد افسردگی همانند دولوکستین توسط پزشک تجویز شود. این دارو در تسکین درد موثر است.
- کورتیکواستروئیدها: این داروها خوراکی هستند و همچنین امکان دارد با تزریق مستقیم در مفصل نیز استفاده شوند.
درمان‌های طبیعی آرتروز
یکی از درمان‌هایی که در کاهش درد و تورم مفاصل موثر هستند، درمان‌های سنتی و گیاهی می‌باشند. به برخی از این مکمل‌ها یا گیاهان دارویی در ادامه اشاره کرده‌ایم:
- روغن ماهی
- چای سبز
- زنجبیل
همچنین از درمان‌های دیگری همانند طب سوزنی، فیزیوتراپی و ماساژ نیز در صورتی که موارد بالا نتیجه مطلوبی نداشته باشند، می‌توان کمک گرفت. حتما قبل از مصرف گیاهان و مکمل‌های سنتی باید با دکتر مشورت شود تا با دیگر داروهایی که مصرف می‌کنید تداخل نداشته باشند.
سخن پایانی
همان طور که گفته شد بیماری OA یا همان آرتروز یک بیماری مزمن می‌باشد که در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای آن پیدا نشده‌است. اما به درد و سفتی مفاصل خود توجه کرده و در صورت بروز هرکدام از علائم به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید:
