ریزش مو یکی از شایع‌ترین دغدغه‌های زیبایی و سلامت در سراسر جهان به حساب می‌آید. فرقی ندارد، زن یا مرد باشید؛ در هر صورت دیدن موهای ریخته روی بالشت، برس یا کف حمام نگرانی‌های فراوانی ایجاد می‌کند. اما آیا ریختن موها همیشه به نشانه یک بیماری است؟ اغلب افراد می‌خواهند بدانند دلیل اصلی ریزش غیرطبیعی موهایشان چیست. در این بخش از توکامگ، به بررسی علل، علائم و راهکارهای پیشگیری و درمان ریزش موها می‌پردازیم.
چرخه طبیعی رشد مو به چه صورت است؟
برای آنکه درک کنید، چرا موها دچار ریزش می‌شوند، قبل از هر چیزی باید با چرخه طبیعی رشد موها آشنایی پیدا کنید. در واقع، هر تار مو، سه مرحله اصلی را پشت سر می‌گذارد تا بتواند به رشد کاملی برسد. این مراحل به صورت زیر هستند:
- آناژن (مرحله رشد): حدود 2 تا 6 سال طول می‌کشد و در این زمان، موها به صورت فعال رشد می‌کنند.
- کاتاژن (مرحله انتقال): در این زمان، رشد موها در یک دوره کوتاه چند هفته‌ای متوقف می‌شود.
- تلوژن (مرحله استراحت): حدود 2 تا 3 ماه طول می‌کشد و در پایان، تار مو می‌افتد و جای خود را به موهای جدید می‌دهد.
دانستن این نکته ضرورت دارد که روزانه بین 50 تا 100 تار مو می‌افتند و این یک امر طبیعی به حساب می‌آید. چرا که بخشی از چرخه رشد می‌باشد و مشکل زمانی رخ می‌دهد که موهای ریخته از این مقدار بیشتر شوند. در این صورت، باید به دنبال دلیل اصلی ریزش و درمان آن‌ها باشید.
دلایل اصلی ریزش مو
برای آنکه بدانید چرا موها دچار ریزش می‌شوند، باید به بررسی دلایل زیادی بپردازید. این دلایل به صورت زیر هستند:
1. عوامل ژنتیک و ارثی
شایع‌ترین علت ریزش مو، آلوپسی آندروژنتیک یا همان طاسی الگوی مردانه و زنانه است. در این حالت، حساسیت فولیکول‌های مو به هورمون دی‌هیدروتستوسترون (DHT) افزایش می‌یابد و منجر به کوچک شدن و نازک شدن تارهای مو می‌گردد.
این نوع ریزش معمولاً تدریجی است و به شکل عقب‌نشینی خط رویش مو در مردان یا نازک شدن موهای فرق سر در زنان بروز می‌کند.
2. تغییرات هورمونی
انواع اختلالات هورمونی مانند بارداری، زایمان، یائسگی، مشکلات تیروئید و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک تعادل هورمونی بدن را برهم زده و باعث ریزش موقت یا دائمی موها می‌شوند.
3. استرس و فشارهای روحی
استرس شدید جسمی یا روانی (مانند جراحی، بیماری سخت، شوک روحی یا اضطراب مزمن) فولیکول‌های مو را به استراحت زودرس برده و منجر به ریزش مو می‌شوند. این حالت به اصطلاح «تلوژن افلوویوم» نام دارد و معمولا چند ماه بعد از رویداد استرس‌زا رخ می‌دهد.
4. کمبودهای تغذیه‌ای
بدن برای رشد مو به مواد مغذی متنوعی نیاز دارد. بنابراین کمبود ویتامین آهن، پروتئین، روی، ویتامین D، اسیدهای چرب ضروروی و …. باعث ریزش موقت موها می‌شوند. در این زمان باید به پزشک مراجعه کنید و بعد از انجام آزمایشات لازم، تحت درمان قرار بگیرید.
5. بیماری‌ها و داروها
بیماری‌های خودایمنی مانند آلوپسی آره‌آتا (ریزش سکه‌ای)، لوپوس یا عفونت‌های قارچی پوست سر باعث ریزش موقت موها می‌شوند. همچنین داروهای شیمی‌درمانی، ضدافسردگی، رقیق‌کننده خون و فشار خون نیز عارضه‌های زیادی برای ریختن موها به دنبال دارند.
6. عادات نادرست مراقبت از مو
استفاده مکرر از سشوار داغ، رنگ موهای قوی، کشیدن محکم موها (دم اسبی یا بافت‌های فشرده)، شامپوهای نامناسب و شستشو بیش از حد به ساقه و فولیکول مو آسیب زده و ریزش مو را تشدید می‌کنند. با مراقبت‌های صحیح از مو می‌توانید از ریختن بیش از حد موها جلوگیری نمایید.
علائم هشداردهنده ریزش موقت یا دائم مو
ریزش مو بین 50 تا 100 تار در طول روز یک امر طبیعی به حساب می‌آید. با این وجود، علائم هشداردهنده‌ای وجود دارند که در زمان مشاهده آن‌ها، باید برای درمان اقدام کنید. این علائم عبارتند از:
- کم شدن حجم کلی مو یا نازک شدن موهای جلوی سر
- ظاهر شدن لکه‌های خالی یا سکه‌ای روی پوست سر
- ریزش بیش از 100 تار مو در روز
- شکنندگی یا موخوره شدید
- خارش، قرمزی یا پوسته پوسته شدن سر
در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق، باید سریعا به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید تا به درمان هر چه سریع‌تر آن بپردازید.
روش‌های تشخیص علت ریزش غیرطبیعی موها
زمانی که برای بررسی علت ریزش غیرطبیعی مو به پزشک مراجعه می‌کنید، پزشک به سراغ روش‌های زیر می‌رود:
- بررسی سابقه خانوادگی و پزشکی
- آزمایش خون برای ارزیابی هورمون‌ها، تیروئید، آهن و ویتامین‌ها
- معاینه پوست سر با درماتوسکوپ
- در موارد خاص، نمونه برداری (بیوپسی) از پوست سر
راهکارهای پیشگیری و درمان
اگر به هر دلیلی با مشکل ریزش غیرطبیعی مو روبرو شدید، با روش‌های زیر می‌توانید سلامت موهایتان را بازگردانید. این روش‌ها عبارتند از:
مراقبت‌های عمومی
از جمله مراقبت‌های مهم در درمان ریزش موقت موها، به صورت زیر هستند:
- تغذیه متعادل: مصرف پروتئین کافی، آهن، روی، ویتامین D و بیوتین
- مراقبت صحیح از مو: استفاده از شامپوی ملایم، پرهیز از شستشو روزانه با آب داغ، محدود کردن رنگ و دکلره
- کاهش استرس: یوگا، مدیتیشن، ورزش منظم و خواب کافی
درمان دارویی
پزشک از روش‌های زیر برای درمان ریزش غیرطبیعی موها استفاده می‌کند:
- ماینوکسیدیل: داروی موضعی که رشد مو را تحریک نموده و در انواع مختلف استفاده می‌شود.
- فیناستراید (مختص مردان): با مهار هورمون DHT مانع از کوچک شدن فولیکول‌ها می‌گردد.
- داروهای هورمونی یا مکمل‌های تغذیه‌ای: باید زیر نظر پزشک تجویز شوند.
روش‌های تخصصی
از جمله روش‌های درمان برای ریزش دائمی مو، عبارتند از:
- پی‌آرپی: تزریق پلاسمای غنی از پلاکت خود فرد به پوست سر برای تحریک رشد موها. آیا می‌دانید پی‌آرپی مو چیست و چه مزایا و عوارضی دارد؟
- مزوتراپی: تزریق مواد مغذی و دارویی به لایه میانی پوست
- کاشت مو: روش دائمی برای جبران نواحی بدون مو در ریزش‌های پیشرفته. بهتر با مراقبت‌های کاشت موی سر آشنا شوید.
درمان‌های خانگی
از جمله روش‌های خانگی برای درمان موها به صورت زیر هستند:
- استفاده از سرم مو، روغن نارگیل، آرگان و رزماری برای ماساژ پوست سر. البته بهتر بدانید تفاوت سرم مو با روغن مو چیست و کدام مناسب شماست.
- مصرف دمنوش‌های گیاهی رزماری و گزنه (با مشورت پزشک)
- استفاده از ماسک‌های طبیعی مانند عسل، آلوئه‌ورا، زرده تخم‌مرغ و … برای تقویت ساقه مو
سبک زندگی و پیشگیری بلندمدت
برای داشتن موهای سالم و درخشان بهتر سبک زندگی خود را تغییر دهید. شوره سر نیز از مشکلات سلامت مو به حساب می‌آید که بهتر راجع به علت، علائم و درمان شوره سر بیشتر بدانید. همچنین پیشگیری از سوزش سر بعد از رنگ مو نیز به حفظ سلامت موهای شما کمک می‌کند.
- مدیریت استرس
- ترک سیگار و کاهش الکل
- محافظت از مو در برابر آفتاب یا استفاده از کلاه
- معاینه دوره‌ای برای بررسی کمبودهای تغذیه‌ای و اختلالات هورمونی
نتیجه‌گیری
ریزش مو پدیده‌ای شایع ولی قابل کنترل است. شناخت دقیق علت، مهم‌ترین گام برای انتخاب درمان مناسب به شمار می‌رود. در بسیاری از موارد، اصلاح سبک زندگی، تغذیه صحیح و مدیریت استرس می‌توانند روند ریزش مو را کند یا متوقف کنند. در موارد شدیدتر، درمان‌های پزشکی و تخصصی بهترین گزینه هستند. به خاطر داشته باشید، ریزش موقت یا دائمی مو، پایان راه نیست و با درمان و مراقبت صحیح به موقع می‌توان سلامت و زیبایی موها را بازیافت.
