آشنایی با زاموفیلیا، انواع و خصوصیات آن و نحوه کاشت

گیاه زاموفیلیا ازدسته گیاهان محبوب و لوکس محسوب می‌شود. این گیاه آپارتمانی مقاومت بسیار بالایی دارد و در دکوراسیون و طراحی داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برگ‌های سبز، براق، چرمی و گوشتی آن که حداکثر تا 2 سانتی متر رشد می‌کنند زیبایی دو چندانی را به محیط شما هدیه می‌دهد. در این مقاله از توکامگ قصد داریم به آشنایی با زاموفیلیا بپردازیم.

آشنایی با زاموفیلیا

گل زاموفیلیا، معروف به گل ابدی یا جواهر زنگبار، از زیر شاخه‌های فیلندرون، آگلونما و اسپاتی است. در دسته بندی گسترده تر، جزء گیاهان آرایشی شیپوری شکل یا علفی به شما می‌رود.

ویژگی‌های زاموفیلیا

این گیاه دارای ویژگی‌هایی چون مقاومت بالا، نگهداری آسان، برگ های سرسبز و براق چرمی می‌باشد. به همین علت از پرطرفدارترین گیاهان در منازل و محیط های اداری می‌باشد.

زاموفیلیا به گیاه سرسخت معروف است. چرا که در میان مردم معروف به این است که خراب کردن آن دشوارتر از نگهداری از آن است. سرسخت بودن آن به دلیل وجود غده یا ریزوم در این گیاه است که به آن امکان نگهداری طولانی مدت آب در خود را می‌دهد. همچنین با نور کم نیز سازگاری دارد.

از این رو خرید زاموفیلیا را به برخی افراد به طور جد توصیه خواهیم کرد:

1. افرادی که نیاز به گیاه مقاوم و سرسخت دارند.
2. زمان کافی جهت مراقبت و نگهداری از گل و گیاه را ندارند.
3. شرایط محیطی آن‌ها دارای نور کم است.
4. افرادی که در نگهداری از گل و گیاه تازه ‌کار هستند.

زاموفیلیا متعلق به کدام نواحی است؟

زاموفیلیا گیاه بومی نواحی گرمسیری چون شرق آفریقا، جنوب کنیا و شمال شرقی آفریقای جنوبی است.

ویژگی‌های ظاهری زاموفیلیا

این گیاه در رنگ‌های سبز، سیاه و خال دار رویت می‌شود. برگ‌های چرمی جفت آن در دو طرف ساقه رشد می‌کنند. برگ‌های زاموفیلیا به ندرت پژمرده می‌شوند.

گیاه زاموفیلیا بین ۶۰ تا ۹۰ سانتی‌متر می‌تواند رشد کند. زاموفیلیا رشد کندی دارد و به طور معمول حدود 3 تا 5 سال زمان می‌خواهد تا به این اندازه برسد. با این وجود بعضی از آن‌ها رشد سریع‌تری دارند و در هر فصل تا ۱۵ سانتی ‌متر افزایش ارتفاع خواهند داشت.

گل دهی زاموفیلیا

زاموفیلیا عمدتا به گیاه دارای شاخ و برگ معروف است اما گاهی اوقات گل‌هایی به شکل اسپادیس‌های کرمی رنگ، شبیه به گل‌های نیلوفر صلح را تولید می‌کند. این گل‌ها کوچک هستند و در زیر پایه‌ی برگ‌ها نهفته می‌شوند. همان طور که گفته شد زاموفیلیا از ریزوم‌های بزرگ و ضخیم سیب‌زمینی مانند،  رشد می‌کنند. وظیفه‌ی این ریزوم‌ها ذخیره‌ کردن آب است. از این رو این گیاه در شرایط خشک سالی و کم ‌آبی دوام می‌آورد. بنابراین در چنین شرایطی و در فصل گرما، زاموفیلیا به گل دهی می‌رسد و گل‌هایی با ظاهر خوشه‌ای و سفیدرنگ تولید می‌کند.

گل‌های زاموفیلیا بیشتر جنبه‌ی تولید مثلی دارند و جهت گرده‌افشانی و تولید بذر به کار می‌روند.

توصیه می‌شود پس از شکوفا شدن گل آن را جدا کرده تا انرژی بیشتری از گیاه جهت رشد برگ‌ها و ساقه نگیرد. به طور کلی شکوفایی گل در گیاه جنبه‌ی زیبایی و تزئین ندارد بلکه نشانگر سلامت گیاه و  رشد در شرایط مناسب محیطی است.

آشنایی با انواع گیاه زاموفیلیا

زاموفولیا دارای خانواده بزرگی است که هرکدام از انواع آن دارای ویژگی‌های بارز و فوق العاده هستند. شما می‌توانید طبق سلیقه شخصی خود گونه‌های متفاوت زاموفیلیای لکه دار، رنگی و… را برای آپارتمان یا محل‌های اداری انتخاب نمایید.

1. زاموفیلیا سبز رنگ

نخستین گونه‌ی مشهور و پرطرفدار از انواع زاموفیلیا، گونه سبز رنگ آن است. زاموفیلیا سبز به طور معمول در اکثر نقاط جهان یافت می‌شود. این نوع که قدیمی‌ترین زاموفیلیا محسوب می‌شود با داشتن برگ‌های سبز و براق انعکاس و جلوه‌ی زیبایی را در محیط ایجاد می‌کند.

شرایط نگهداری:

• آبیاری: زاموفیلیا سبز را تنها به هنگام خشک شدن کامل خاک آبیاری کنید. توجه داشته باشید که آبیاری بیش از اندازه آن منجر به بروز مشکلات گوناگونی خواهد شد.
• خاک: هر خاک با زهکشی مناسب (خارج کردن آب اضافی ) برای زاموفیلیا سبز مناسب است.
• نور: غیرمستقیم و نیم‌ سایه

2. زاموفیلیا ابلق یا طلایی

به گیاهانی که جز رنگ عادی سبز و تیره‌ی خود، رنگ روشن مثل سفید، زرد، سبز روشن، کرم و … را دارند، گیاهان ابلق گفته می‌شود. در این گونه نیز منظور از زاموفیلیا ابلق دو رنگ بودن آن است. زاموفیلیا ابلق را به علت وجود رگه‌های زرد و طلایی رنگ بر روی برگ‌هایش زاموفیلیا طلایی نیز می‌نامند.

به خاطر داشته باشید که زاموفیلیای ابلق در مقایسه با سایر گونه‌ها، به نور بیشتری احتیاج دارد. چرا که  در نور بسیار کم شادابی، زیبایی و طراوتش را از دست می‌دهد. زاموفیلیای طلایی به علت ظاهر خاص و گونه کمیابش قیمت بالایی دارد.

شرایط نگهداری:

• آبیاری: در صورت خشکی کامل خاک، آبیاری نمایید.
• خاک: خاکی مانند مخلوطی از کوکوپیت و پرلیت با زهکشی بالا.
• نور: نور زیاد.

3. زاموفیلیا کوتوله

زامیکرو یا همان زاموفیلیای کوتوله نوعی است که تمایل به رشد سریع ندارد. در نهایت پس از سال‌ها به حدود 50 سانتی متر می‌رسد. کوتوله مانند اسمش ظاهری بامزه و مشابه با شکل، رنگ و سایز برگ‌های زاموفیلیای سبز دارد. تنها تفاوت آن‌ها در ضخامت برگ‌های پنهان است. زامیکرو مناسب افرادی است که گیاهان کوچک را می‌پسندند.

شرایط نگهداری:

• آبیاری: آبیاری آن مانند سایر زاموفیلیاها می‌باشد.
• خاک: هر خاک با زهکشی مناسب (خارج کردن آب اضافی ) برای زاموفیلیا سبز مناسب است.
• نور: غیرمستقیم و نیم‌ سایه

4. زاموفیلیای سیاه یا بلک

این گیاه با نام انگلیسی زاموفیلیا بلک زاموفیلیا سیاه یا کلاغ سیاه شناخته می‌شود. این نام به دلیل رنگ بنفش تیره و مایل به سیاه برگ‌های آن گذاشته شده است. از آنجایی که اغلب گیاهان سبز رنگ را در طبیعت مشاهده کرده‌اید این گونه گیاهی جدید و از انواع کمیاب محسوب می‌شود. برگ‌های جدیدی که تازه رشد می‌کنند ممکن است در ابتدا سبز باشند، اما به مرور زمان به همان تناژ بنفش تیره و مایل به سیاه تغییر رنگ می‌دهند.

شرایط نگهداری:

• آبیاری: زاموفیلیا مقاوم به خشکی است وبه مدت چندین هفته بدون آبیاری زنده می‌ماند. بنابراین جهت آبیاری بگذارید خاک گلدان کاملاً خشک شود.
• خاک: خاک‌های سبک و دارای زهکشی. چرا که در صورت باقی ماندن آب پوسیدگی ریشه رخ خواهد داد.
• نور: میزان روشنایی پایین تا شدت نور بالا.

روش‌های نگهداری و مراقبت از گیاه زاموفیلیا

زاموفیلیا مانند سایر گیاهان نیازمند به عوامل محیطی مناسب و مراقبت‌های متناسب از جمله آبیاری تعویض خاک و…. است. در ادامه‌ی آشنایی با زاموفیلیا به نحوه‌ی مراقبت از این گیاه خواهیم پرداخت.

خاک

زاموفیلیا به خاکی سبک با زهکشی بالا احتیاج دارد تا ریشه‌اش نپوسد. خاک سبک در رشد هر چه بهتر گیاه تاثیر به سزایی دارد. علاوه بر خاک زهکشی گلدان نیز حائز اهمیت است. جهت تغذیه و تقویت خاک یک بار در ماه به هنگام آبیاری می‌توانید از کود مایع متعادل گیاه آپارتمانی استفاده کنید. خاک‌های زیر مناسب با گیاه زاموفیلیا هستند:

• خاک کاکتوس
• ترکیب خاک کاکتوس، خاک آماده، کود و کمی پرلیت
• خاک برگ به همراه خاک باغچه و پرلیت
• مخلوط خاک برگ، کوکوپیت و پرلیت
• ترکیب خاک برگ، خاک گلدان و کمی پرلیت
• ماسه به همراه کوکوپیت، خاک باغچه و کمی پرلیت
• مخلوطی از کوکوپیت و پرلیت یا پیت ماس و شن

نور مناسب

نورغیرمستقیم کم برای گیاه زاموفیلیا قابل تحمل است. اما رشد آن در نور غیرمستقیم متوسط ​​تا روشن می‌باشد. میزان نورمناسب این گیاه، حداقل 6 ساعت در روز است. البته در ماه‌های گرم سال تا ۱۲ ساعت را هم تحمل می‌کند. توجه داشته باشید که گیاه را در برابر آفتاب شدید و مستقیم دور نگه دارید چرا که نور شدید منجر به سوزاندن برگ‌هایش می‌شود. بنابراین می‌توانید با قرار دادن یک پرده شفاف بر روی پنجره شرایط تابیدن نور مناسب را فراهم نمایید.

باید بدانید که زاموفیلیا در برابر لامپ‌های رشد گیاهان مثل نور ال ای مخصوص رشد گیاه، رشد بهتری خواهد داشت. پس اگر پنجره ندارید نگران تامین نور نباشید.

آبیاری

همان طور که گفته شد زاموفیلیا به گیاه سرسخت معروف است و در برابر کم آبی مقاوم است. مقدار آبیاری زاموفیلیا بسته به دما و رطوبت محیط دارد. به طور معمول در تابستان هفته‌ای یک بار و در زمستان دو هفته یک بار احتیاج به آبیاری دارد.

لازم به ذکر است که بهترین تایم جهت آبیاری هنگامی است که یک سوم خاک گلدان خشک شده باشد. برای آبیاری از آب جوشیده سرد و یا آبی که با قرار گرفتن در فضای باز کلر آن از بین رفته است، استفاده کنید. از زهکشی مناسب گلدان و جلوگیری از ریخته شدن آب بر روی برگ‌ها به هنگام آبیاری توجه لازم را داشته باشید.

تشنگی گیاه با علائمی چون: پژمردگی، چروکیدگی و خشک شدن مخلوط گلدان همراه است. در مقابل مرطوب بودن مخلوط، زرد شدن برگ‌ها و لخته شدن آن‌ها هشدار از آبیاری بیش از حد و پوسیدگی ریشه می‌دهد.

دمای متناسب

زاموفیلیا زیستگاه گرم را ترجیح می‌دهد، اما گرمای شدید آفتاب یا منابع گرمازا مضراتی را برایش به همراه دارند. برای دانستن محدوده دمایی مناسب با ما همراه باشید.

محدوده دمایی ایده‌آل:

زاموفیلیا از دسته گیاهانی است که در محدوده دمایی آپارتمان‌ها و محیط‌های اداری به خوبی رشد می‌کند. دمای متعادل این گیاه خانگی از15 تا 24 درجه سانتیگراد می‌باشد. این محدوده دما ایده آل ترین حالت جهت فتوسنتز و رشد گیاه است.

دمای پایین:

زاموفیلیا در دمای 15 درجه سانتی گراد بهترین عملکرد خود را دارد. اما در دماهای پایین‌تر از 15 درجه ، رشد گیاه با روند کندی و زرد شدن برگ‌ها تداوم پیدا می‌کند. بنابراین گیاه را در معرض دماهای سرد و پایین قرار ندهید.

دمای بالا:

اگر چه زاموفیلیا گرما را دوست دارد اما در دمای بالای 30 درجه سانتیگراد جهت حفظ و نگهداری‌اش به آبیاری منظم و رطوبت بیشتر احتیاج دارد.

رطوبت

زاموفیلیا به مناطق گرمسیری و مرطوب تعلق دارد که در رطوبت معمولی اتاق نیز رشد می‌کند. اما جهت رشد بهتر و مطابق با آب و هوای بومی‌اش به رطوبت بیشتری نیاز دارد.

بهترین میزان رطوبت جهت رشد گیاه زاموفیلیا محدوده‌ای بین 50 تا 70 درصد می‌باشد. برای تامین این رطوبت می توانید از اسپری آب، قرار دادن کاسه آب در کنار گیاه، دستگاه بخور سرد و یا ساخت جزیره (سینی سنگ ریزه) استفاده کنید. عواملی چون دریچه‌های تهویه مطبوع و وسایل گرمایشی در نزدیکی گیاه در از بین رفتن رطوبت گیاه و در نتیجه قهوه‌ای شدن برگ‌هایش موثر است.

انواع روش‌های تکثیر زاموفیلیا

به طور معمول تجربه داشتن یک گیاه از انواع زاموفیلیاها موجب می‌شود شما به فکر تکثیر آن بیافتید. چرا که با تکثیر، این گیاه را در جای جای خانه می‌توانید داشته باشید. همچنین با انجام این کار این گیاه سرسخت و قوی را هدیه دهید. با آشنایی با زاموفیلیا بیشتر به دنبال تکثیر آن خواهید رفت.

1. قلمه زدن ساقه

روش قلمه زدن ساقه از متداول ترین روش‌های تکثیر زاموفیلیا است. برای انجام آن باید با جدا کردن پاجوش‌ها و یا قسمت‌های هرس شده سر شاخه‌ها و قرار دادن آن‌ها در آب به ریشه برسید. در نهایت با قرار دادن در گلدان‌های جداگانه، چندین زاموفیلیا دارید.

2. قلمه زدن برگ

به طور معمول گیاهان دارای ساقه از این طریق تکثیر نمی‌شوند اما زاموفیلیا از دسته‌ی شگفت انگیزها است. برگ‌های آن را که از طریق ساقه کوچک به ساقه اصلی متصل اند با جدا کردن آن‌ها از تنه‌ی اصلی می‌توانید زاموفیلیاهای جدید داشته باشید.

3. تقسیم از طریق ریزوم‌ها

زاموفیلیا از طریق تقسیم، قلمه‌ی برگ و ساقه‌ی برگ تکثیر پیدا می‌کند. ساده‌ترین روش تکثیر، تقسیم است که به هنگام تعویض گلدان قابل انجام است. چرا که در این تایم ریزوم‌ها به راحتی جدا شده و می‌توانیم آن‌ها را در گلدان‌های جداگانه‌ای بکاریم. توجه داشته باشید این کار با احتیاط و بدون آسیب به ریشه انجام شود.

قلمه‌های برگ به ایجاد سیستم ریشه نیاز دارند. در نتیجه در این روش تکثیر به صبر زیادی نیاز دارید. چرا که در این روش امکان دارد جهت رشد ریزوم و قسمت بالایی قلمه بین 6 تا 9 به زمان احتیاج باشد. برای انجام این روش یک قلمه از گیاه بالغ، بخشی از ساقه و حداقل دو برگ را تهییه کنید. ساقه را در خاک گلدانی با زه‌کشی خوب بکارید. سپس برگ‌ها را بالاتر از سطح خاک نگه‌ دارید. قلمه را نیز در نقطه‌ا‌ی گرم که نور غیر مستقیم دریافت می‌کند، قرار دهید.

4. کاشت بذر زاموفیلیا

ساده ترین و ابتدایی ترین راه در تکثیر یگ گیاه، کاشت بذز آن در خاک مناسب است.

مزایای گیاه زاموفیلیا

گیاه زاموفیلیا در کنار ویژگی‌های منحصر به فردی که دارد. مزیت‌هایی برای شما به همراه دارد:

• حذف آلاینده‌ها: طبق تحقیقات ناسا زاموفیلیا در حذف آلاینده‌های مضر مثل فرمالدئید، بنزن، زایلن، تری کلرواتیلن، تولوئن و دی اکسید کربن از هوا کاربرد دارد.
• تصفیه هوا: زاموفیلیا توانایی فیلتر سموم موجود در هوا چون تولوئن، زایلن و بنزن را که دی اکسید کربن را از هوا جذب می‌کنند را دارد. بنابراین با قرار دادن زاموفیلیا در محیط اتاق و محل کار سبب تجربه نفس کشیدن در هوایی سالم و ایمن را خواهید داشت.
• کاهش استرس: قرار گرفتن در کنار زاموفیلیا، احساس افسردگی را کاهش داده و خلق و خوی شما را بهبود می‌بخشد. با این کار بهره وری کاری شما افزایش پیدا خواهد کرد.

مشکلات احتمالی گیاه زاموفیلیا

در صورت رعایت نکردن یک سری نکات به هنگام نگهداری و مراقبت از گیاه زاموفیلیا ممکن است با یک سری مشکلات رو به رو شوید:

رشد برگ‌های دور از هم

اگر چه زاموفیلیا در شرایط سخت نیز دوام می‌آورد اما کمبود کامل نور سبب رشد آن به صورت نازک با ساقه‌ی بلند و برگ‌های دور از هم می‌شود. بنابراین گیاه را جایی قرار دهید که در معرض حداقل دو ساعت نور غیر مستقیم قرار بگیرد. اگر چنین شرایطی موجود نیست از لامپ رشد استفاده کنید.

آبیاری زیاد

توجه داشته باشید که تنها زمانی  که ۷ سانتی ‌متر بالای خاک آن‌ خشک شده باشد، آبیاری کنید. چرا که آب زیاد منجر به پوسیدگی ریشه می‌شود.

زردی برگ‌ها

علاوه بر پوسیدگی، زردی برگ‌ها از جمله عوارض آبیاری زیاد است. اگر برگ‌های قدیمی تغییر رنگ داده و می‌ریزند، طبیعی است. اما اگر برگ‌های جدید رنگ سبز براق خود را از دست دهند، در واقع به شما هشدار کاهش آبیاری می‌دهند. در صورت نیاز بعد از خشک شدن کامل گیاه آن را در مخلوط گلدانی خشک تازه قرار دهید.

سمی بودن

در دهه‌ی ۲۰۱۰ شایعات نادرستی پیرامون سمی بودن زاموفیلیا منتشر شد. این شایعات مبنی بر این بودند که زاموفیلیا سرطان زا است. اما در واقعیت زاموفیلیا سمی است اما سرطانی نیست. از این رو توصیه می‌شود از دسترس حیوانات خانگی و خردسالان دور باشد. در مواردی شیره‌ی این گیاه می‌تواند باعث تحریک پوست در افراد حساس شود. بنابراین بعد از تماس با آن با آب و صابون بشویید.

سخن پایانی

اگر زمان کافی برای نگهداری از گل و گیاه را ندارید، زاموفیلیا بهترین گزینه برای شما است. سعی کردیم با آشنایی با زاموفیلیا در انتخاب آن یاری‌تان کرده باشیم.