نوزادان تا قبل از شش ماهگی، تنها از طریق شیرمادر تغذیه می‌کنند. چرا که آن‌ها قادر به مصرف هیچ مواد غذایی دیگری نیستند. به همین دلیل، شیرمادر در تنظیم قندخون نوزادان از اهمیت زیادی بهره‌مند است. چرا که شیر نخوردن نوزادان، باعث افت قندخون و به خطر افتادن سلامتی او می‌شود. در این بخش از مقاله توکامگ برای درک اهمیت و نقش شیرمادر در تنظیم قندخون نوزادان با ما همراه باشید.
رابطه شیر نخوردن نوزاد و افت قندخون
مهمترین راه تغذیه نوزادان تا قبل از شروع شش ماهگی، شیرمادر می‌باشد. بر این اساس، زمانی که نوزاد به هر دلیلی مدت زمان زیادی شیر نخورد، با افتادن قندخون روبرو می‌شود. معمولا تا زیر شش ماه، نوزادان باید هر سه ساعت یکبار شیر بخورند.
برخی از نوزادان زمانی که قندخونشان می‌افتد، علائمی از خود نشان نمی‌دهند. اما بعضی از آن‌ها، رنگ‌پریده، بی‌حال، خواب‌آلود و خسته به نظر می‌رسند. در سنین کمتر، باید هر سه ساعت یکبار علائم نوزادان را چک کنید و حتی به اجبار هم شده به آن‌ها شیر بدهید.
البته نوزادان با شرایط خاص، بیشتر در معرض افت قندخون هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند. این نوزادان شامل گروه نوزادان نارس، دارای وزن زیاد، مبتلا به دیابت، بیماری‌های متابولیکی و ژنتیکی، نوزادان با تاخیر در رشد و درون رحمی هستند. نوزادان دارای زردی نیز به خوردن شیر بیشتری نیاز دارند.
این دسته از نوزادان زمانی که شیر نخورند، با افت قندخون روبرو می‌شوند. بنابراین، شیر خوردن به موقع این نوزادان از کودکان عادی بیشتر در معرض توجه قرار دارد. افت قندخون نوزادان بسیار قابل توجه بوده و والدین باید به آن توجه کنند تا نوزاد آن‌ها با مشکل روبرو نشود.
تغذیه با شیرمادر چرا اهمیت دارد؟
نوزاد زمانی که در شکم مادر است، از طریق جفت تغذیه می‌کند. به این صورت که تمام نیازهای بدن برای رشد را از طریق بدن مادر دریافت خواهد کرد. اما بعد از تولد، بند ناف قطع می‌شود. بند ناف در اصل منبع اصلی تامین قند بدن نوزاد می‌باشد.
به صورت کلی، ذخایر موجود در کبد، عضلات، چربی و قند بدن نوزاد از طریق تغذیه با شیرمادر تامین می‌شوند. اما زمانی که کودکی نارس به دنیا می‌آید، تمام ذخایر بدن او کمتر بوده و مطمئن‌ترین روش برای رشد بهتر، شیرمادر است.
نوزادان تا قبل از شش ماهگی، دارای معده و سیستم گوارشی ضعیف و حساسی هستند. بنابراین، شیرمادر در تغذیه نوزاد، تامین ویتامین‌های مورد نیاز رشد و قندخون از اهمیت زیادی بهره‌مند است. از قدیم گفته‌اند کودکانی که شیرمادر به جای شیرخشک خورده‌اند، استخوان‌بندی قوی‌تری دارند و این جمله واقعا صحت دارد.
چرا که نمی‌توان عوارض خوردن شیرخشک بعد از دو سالگی را نادیده گرفت. پس اهمیت و نقش شیرمادر در تنظیم قندخون نوزادان قابل توجه می‌باشد.
تاثیرات شیرمادر بر قندخون نوزاد
از جمله مهمترین تاثیرات اهمیت و نقش شیرمادر در تنظیم قندخون نوزادان به صورت زیر می‌باشند:
تامین مواد مغذی بدن
شیرمادر حاوی مواد و ترکیبات مغذی مانند پروتئین‌ها، چربی‌ها، قندهای طبیعی و … می‌باشد. بنابراین، این ترکیبات از نقش مهمی در تنظیم قندخون بدن نوزادان بهره‌مند هستند.
تنظیم قندخون
قند موجود در شیرمادر، طبیعی بوده و به راحتی در بدن نوزاد جذب می‌شود. همچنین به حفظ قندخون نوزاد در حالت طبیعی کمک می‌کند.
جلوگیری از دیابت
به دلیل تاثیرات زیاد شیرمادر در متابولیسم قند و چربی بدن نوزاد، این دسته از نوزادانی که از شیرمادر تغذیه می‌کنند، در آینده کمتر در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند.
تنظیم هورمون‌ها
افت قندخون نوزادان از تاثیرات منفی زیادی بهره‌مند است. به این ترتیب، شیرمادر به تنظیم هورمون‌های انسولین و گلوکاگون پرداخته که نقش مهمی را در کنترل سطح قندخون نوزاد به عهده دارند.
درمان کاهش قندخون نوزاد
ممکن است به هر دلیلی نوزاد شما با افت قندخون روبرو شود. در این زمان بهترین راه درمان، تغذیه از شیرمادر می‌باشد. والدینی که نوزاد خود را با شیرخشک تغذیه می‌کنند، راه درستی را برای کمک به رشد بهتر فرزندانشان در پیش نگرفته‌اند.
بنابراین، بهتر بدانید که برای نوزادانی که هنوز به شیرمادر نیاز دارند، شیرخشک جایگزین مناسبی نیست. مگر در مواقع خاصی که پزشک توصیه کند. نوزادانی که دچار افت قندخون می‌شوند، باید بیشتر از سایر نوزادان در طول روز شیر بخورند.
برای نمونه، 10 تا 12 بار در شبانه‌روز باید به نوزادان شیر بدهید. در این صورت می‌توان میزان قندخون را در حد مطلوب نگه داشت. افت قندخون معمولا در 3 ساعت اول تولد نوزاد شایع‌تر است.
به همین دلیل، در این زمان باید کمی صبر و حوصله داشته باشید و سعی کنید به نوزاد در شیر خوردن و مکیدن کمک کنید. در مواقع آخر، دوشیدن شیر مادر و نوشاندن آن به نوزاد توصیه می‌گردد.
زمانی که نوزاد در این زمان با افت زیادی در قندخون روبرو شود، باید سریعا توسط پزشک برای تزریق وریدی دکستروز اقدام کنید. البته که تغذیه شیرمادر نیز همچنان باید ادامه پیدا کند.
تعداد دفعات شیردهی به نوزاد در شبانه‌روز چقدر است؟
همانطور که بارها اشاره شد، نوزادان از بدو تولد تا پایان شش ماهگی، از شیرمادر تغذیه می‌کنند. در طول مدت این زمان، حتی وقتی نوزاد کوچک‌تر است، قدرت مکیدن پستان مادر برایش سخت خواهد بود. بنابراین، بهترین زمان برای شیردهی، هر 1 تا 3 ساعت با توجه به نیاز نوزاد می‌باشد.
برخی از والدین تصور می‌کنند که کودک در هر زمان شیر زیادی می‌مکد. اما اینطور نیست و نوزادان از قدرت مکیدن کمتری بهره‌مند هستند و زود خسته می‌شوند. به همین دلیل، حداقل هر 3 ساعت یکبار، باید به نوزاد شیر بدهید. همچنین اجازه دهید هر چقدر که می‌خواهد شیر بخورد.
رعایت ساعات شیردهی به نوزاد، از افت قندخون در او جلوگیری کرده و به رشد بهترش کمک زیادی می‌کند. پس بهتر است به این موضوع مخصوصا در ماه‌های ابتدایی تولد دقت زیادی داشته باشید.
کلام‌آخر
اهمیت و نقش شیرمادر در تنظیم قندخون نوزادان بسیار قابل توجه است. شیرمادر یک منبع تغذیه‌ای ایده‌آل برای نوزادان بوده و تاثیرات مثبتی در سلامت و رشد آن‌ها می‌گذارد. در عین حال، از بروز بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری خواهد کرد. مادران عزیز، بهتر اهمیت تغذیه نوزادشان با شیرمادر را جدی بگیرند.
بیشتر بخوانید:
