در زمانی که بدن قادر به تشخیص سلول‌ها خودی از سلول‌های بیگانه نیست، بافت‌ها و اندام‌های بدن مورد حمله قرار می‌گیرند. به این نوع اتفاقی که در بدن رخ می‌دهد، شروع بیماری خودایمنی می‌گویند. در این بخش از توکامگ، برای آنکه بدانید بیماری خودایمنی چیست؟ و درمان آن به چه صورت است، ما را دنبال کنید.
بیماری خودایمنی
«Autoimmune disease» بیماری خودایمنی بافت‌ها و اندام‌های سالم بدن را به دلیل عدم‌تشخیص سلول‌های خودی مورد حمله قرار می‌دهد. این بیماری در تمام بخش‌های بدن از جمله کبد، غدد لنفاوی، کلیه، قلب و حتی پوست ایجاد می‌شود و تمام اندام‌ها را به خود درگیر می‌کند.
شروع بیماری خودایمنی دلیل مشخصی ندارد و عوامل زیادی باعث ایجاد آن می‌شوند. این بیماری در گونه‌های متنوع بروز پیدا کرده و زندگی افراد را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. در حالت عادی طبیعت بدن وظیفه دارد تا از اندام‌ها در برابر ویروس و مهاجمین خارجی محافظت کند.
به این صورت که با ورود هر نیروی خارجی، سلول‌های دفاعی آماده مبارزه می‌شوند. اما افرادی که به بیماری خودایمنی دچار هستند، بدن به اشتباه مهاجم را در بین سلول‌های غیرخودی شناسایی می‌کند. بنابراین با سلول‌های سالم مبارزه کرده و بدن را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
عوامل ایجاد بیماری خودایمنی چیست؟
پزشکان هنوز اصلی‌ترین دلیل بروز بیماری خودایمنی را تشخیص نداده‌اند. اما بر اثر آزمایشات و تحقیقات، عواملی هستند که در بین این بیماران یکسان دیده می‌شوند. از رایج‌ترین آن‌ها، ژنتیک و سابقه خانوادگی است که افراد دیگر را به خود درگیر می‌کند.
استرس و اضطراب از دیگر عوامل شیوع بیماری خودایمنی هستند که بدن را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند. عوارض برخی از داروها، التهاب و قرار گرفتن در مجاورت مواد شیمیایی، همگی باعث بروز این بیماری می‌شوند. از دیگر عوامل مهم، نداشتن رژیم غذایی سالم است.
خوردن زیاد غذاهای پرنمک، خوراکی‌های چرب و شیرینی باعث بروز این بیماری می‌شوند. چرا که نمی‌توان عوارض مصرف زیاد نمک را نادیده گرفت. با توجه به تحقیقات انجام شده، زنان بیشتر از مردان در خطر بیماری خودایمنی هستند. البته که بیماری خودایمنی هنوز در بین افراد نادر بوده و زیاد دیده نخواهد شد.
عوامل محیطی نیز نقش مهمی در بروز بیماری خودایمنی دارند. بیماری خودایمنی چیست؟ افرادی که در معرض عفونت‌های ویروسی و باکتریایی هستند، سیستم ایمنی بدن‌شان در مقابله با عوامل بیگانه واکنش نشان نداده و به سلول‌های سالم حمله می‌کنند.
انواع بیماری خودایمنی کدام است؟
بیماری خودایمنی چیست؟ این بیماری متاسفانه یک یا چند عضو بدن را به صورت همزمان درگیر می‌کند. چرا که این عارضه مختص به یک عضو خاص نیست و تمام اعضای بدن را مورد حمله و آسیب جدی قرار می‌دهد.
به این ترتیب، بیش از ده نوع بیماری خودایمنی وجود دارند که در این بخش شما را با رایج‌ترین آن‌ها آشنا می‌کنیم.
بیماری سندرم خودایمنی تکثیر لنفاوی
«ALPSl» یک بیماری ارثی است که بدن در آن قادر به تنظیم تعداد لنفوسیت‌ها نیست. این بیماری به سلول‌های خونی آسیب وارد می‌کند و در اندام و بافت‌های بدن رخ می‌دهد. بیماری خودایمنی غدد لنفاوی به گلبول‌های قرمز و آنمی همولیتیک، گلبول‌های سفید و نوتروپنی و پلاکت‌ها و ترومبوسیتوپنی آسیب می‌زند.
این بیماری باعث آسیب‌های پوستی مانند خشکی پوست، راش و کهیر، گال و ایجاد یوئیت در چشم‌ها می‌شود. همچنین گلومرولونفریت در کلیه و بیماری هپاتیت را در کبد ایجاد می‌کند.
بیماری ام‌اس (MS)
از رایج‌ترین انواع بیماری‌ها ام‌اس است که در آن به غلاف محافظ سلول عصبی آسیب وارد می‌شود. میلین یا همان غلاف به صورت یک پوشش‌دهنده عمل می‌کند که سلول‌های بدن را از آسیب دور نگه می‌دارد. بیماری ام‌اس عملکرد میلین را با اختلال روبرو و علائم خفیفی مانند گزگز، بی‌حسی و ضعف را به همراه می‌آورد.
بیماری لوپوس
لوپوس با حجوم به بافت‌های خودی ایجاد شده و چند عضو را به صورت همزمان درگیر می‌کند. علائم این بیماری شامل لکه‌های پروانه‌ای، راش‌های پوستی، التهاب و تورم هستند که معمولا صبح‌ها نشان داده می‌شوند.
بیماری سلیاک
کسانی که به سلیاک دچار هستند، قادر به مصرف خوراکی‌های حاوی گلوتن نیستند. این بیماری خودایمنی در اثر خوردن گلوتن ظاهر شده که با حس التهاب، سوزش و درد در شکم همراه است.
تیوئیدیت هاشیموتو
این بیماری یک التهاب مزمن در غده تیروئید است که به تولید آنتی‌بادی بر علیه سلول‌های خود می‌پردازد. شیوع تیروئیدیت در زنان میانسال از مردان بیشتر بوده و با بزرگ شدن غده تیروئید ایجاد می‌شود.
دیابت نوع 1
این بیماری با تغییرات زیادی در زندگی افراد همراه است. چرا که دیابت نوع 1 باعث ایجاد اختلال در بدن فرد شده و بدن به سلول‌های سازنده هورمون انسولین حمله می‌کند. بنابراین در کنترل قندخون در افراد دیابتی مشکل ایجاد شده و به قلب و کلیه‌ها آسیب می‌رساند. پزشک طب سنتی رژیم غذایی مناسب بیماران دیابتی را در اختیار بیماران می‌گذارد.
گریوز
بیماری خودایمنی چیست؟ گریوز «Graves» یک نوع بیماری خودایمنی می‌باشد که باعث افزایش ترشح هورمون‌های تیروئید پرکار در بدن می‌شود. تحقیقات نشان داده زنان کمتر از 40 سال، بیشتر در معرض این بیماری هستند.
روماتیسم مفصلی
در این بیماری سیستم ایمنی بدن به مفاصل حمله کرده و باعث ایجاد دردهای شدید می‌شود. روماتیسم مفصلی به مرور زمان شدیدتر شده و افراد را از نظر روحی تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
خودایمنی کبد
این بیماری باعث التهابات طولانی در کبد شده و به سلول‌های این عضو از بدن آسیب می‌رساند. خودایمنی کبد زمینه ارثی داشته و شیوع زیادی ندارد.
التهابات عروقی
در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به رگ‌های خونی حمله کرده و باعث مسدود شدن آن‌ها می‌شود. بنابراین فشارخون را کاهش می‌دهد.
بیماری گیلن‌باره
سندروم گیلن‌باره «Guillan Barre Syndrom» که به اختصار به آن GBS می‌گویند، یک بیماری نورولوژیک است که به اعصاب بدن و دست و پاها آسیب می‌رساند. از مهمترین علائم این بیماری، ضعف بدنی و اختلالات حرکتی می‌باشد.
آدیسون
از شایع‌ترین اختلالات خودایمنی، بیماری آدیسون است که باعث آسیب به غدد کلیوی می‌شود. این غدد وظیفه دارند به تولید هورمون‌های آلدوسترون و کورتیزول برای تنظیم قندخون و کربوهیدرات می‌پردازند. پس مقدار آن‌ها در آدیسون کاهش یافته که با افت قندخون، ضعف بدنی و کاهش وزن همراه می‌باشد.
تشخیص بیماری خودایمنی
پزشک متخصص برای تشخیص نوع بیماری خودایمنی از روش‌های زیادی استفاده می‌کند. مشاهده شواهد بالینی، شرح حال و وضعیت بیمار و آزمایش‌ها به تشخیص بیماری می‌پردازند. از آنجایی که معمولا شواهد انواع بیماری خودایمنی یکسان است، تشخیص کمی سخت می‌شود.
بنابراین برای تشخیص بیماری خودایمنی باید به یک پزشک متخصص و شناخته‌شده مراجعه کنید. پزشک در آزمایش، ابتدا آنتی‌بادی‌های بدن را مورد بررسی قرار می‌دهد. در این مرحله، انجام آزمایش آنتی‌بادی ضدهسته‌ای (ANA) از اهمیت زیادی بهره‌مند است.
در مراحل بعدی تشخیص بیماری خودایمنی، پزشک متخصص سایر آزمایش‌های لازم را توصیه می‌کند.
درمان بیماری خودایمنی
اصولا بیماری خودایمنی به دلیل آنکه تک علتی نبوده و ناشناخته است، درمان منحصربه‌فردی ندارد. اما پزشک با تجویز دارو و به کمک طب سنتی و تاثیرات آن در زندگی روزمره، سعی بر بهبود وضعیت بیماری فرد دارد.
دارودرمانی
از بهترین روش‌های درمانی، استفاده از داروهای مخصوص است. در این روش پزشک با کمک داروهای مناسب سعی بر کاهش فعالیت سیستم‌ایمنی بدن دارد. به این صورت می‌توان آسیب به بافت و اندام‌های بدن را کاهش داد.
داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی بدن در این زمان تجویز می‌شوند. از جمله انواع داروهای درمان بیماری خودایمنی شامل کورتیکواستروئید، عوامل ضدپروتئین، مهارکننده کلسینورین و آنتی‌بادی‌های مونوکلونال هستند.
البته که داروهای دیگری نیز برای کاهش درد و التهاب مفاصل و خستگی و ضایعات پوستی تجویز خواهند شد. بیماری خودایمنی چیست؟ در این بیماری سیستم ایمنی بدن به بافت و اندام‌های سالم حمله کرده و به آن‌ها آسیب می‌رساند. بنابراین با دارودرمانی می‌توان به بهبود وضعیت بیماری پرداخت.
البته بهتر بدانید کسانی که به سرطان‌های پوست، سرطان ریه، سرطان پانکراس معده، سرطان خون، سرطان حنجره، سرطان پستان و … دچار هستند، نمی‌توانند به سراغ داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی بدن بروند.
طب سنتی
از روش‌های دیگری که پزشک برای درمان بیماری خودایمنی از آن استفاده می‌کند، طب سنتی است. چرا که نمی‌توان تاثیرات طب سنتی را در درمان بیماری‌ها نادیده گرفت. البته که تشخیص بیماری در طب سنتی نیز به نحواحسنت صورت می‌گیرد.
در این روش درمانی، پزشک طب سنتی از گیاهان دارویی موثر استفاده می‌کند. زردجوبه، زنجبیل، سرکه سیب و دارچین از مهمترین گیاهان دارویی در درمان بیماری خودایمنی هستند.
فیزیوتراپی
از آنجایی که بیماری‌های خودایمنی باعث ایجاد اختلالات حرکتی می‌شوند، فیزیوتراپی بخش مهمی از درمان را به خود اختصاص می‌دهد.
روش‌های پیشگیری از بیماری خودایمنی چیست؟
بیشتر بیماری‌های خودایمنی ریشه وراثتی دارند که به صورت قطعی نمی‌توان از آن‌ها دور ماند. با این وجود، جای نگرانی نیست، چرا که با اقدامات لازم می‌توانید تا حد زیادی به پیشگیری از بیماری‌های خودایمنی بپردازید. این اقدامات به صورت زیر هستند:
چکاپ سالانه را فراموش نکنید
انجام آزمایش چکاپ مخصوص زنان و مردان، به شما کمک می‌کند تا از سلامت بدن خود مطمئن شوید. به همین دلیل نباید این آزمایش را نادیده بگیرید.
رژیم غذایی سالم
برای تقویت سیستم ایمنی بدن بهتر است رژیم غذایی سالم داشته باشید. رژیم درمانی به شما در بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کند. خوردن غذاهای سالم از جمله ماهی، سبزیجات، آووکادو، آناناس، گل‌کلم، قارچ، بروکلی و … به پیشگیری از این بیماری می‌پردازند.
آب کافی بنوشید
آیا می‌دانید بدن انسان روزانه به چند لیتر آب نیاز دارد؟ با نوشیدن آب کافی بدن از معرض بسیاری از بیماری‌ها در امان است.
کلام‌آخر
خستگی، ناراحتی، دردهای شکمی و التهابات از علائم رایج بیماری خودایمنی هستند. بنابراین بهتر است در صورت وجود هر گونه علائم ناشناخته سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید. با رژیم غذایی سالم می‌توانید از بروز این بیماری جلوگیری نمایید.
