رحلت پیامبر در برخی از روایات، ماه صفر به نام ماهی منحوس یاد شده‌است. در این ماه تاکید بسیاری به صدقه‌دادن و خواندن‌دعای برای دفع بلا صورت می‌گیرد. اما چرا ماه صفر نحس است؟ در ادامه مقاله دلیل نحس بودن ماه صفر را بررسی می‌کنیم. با توکامگ همراه باشید.
چرا ماه صفر نحس است؟
پس از روزهای عزاداری ماه محرم، دومین ماه، ماه صفر نام دارد. این ماه، مانند ماه محرم یکی از سخت‌ترین روزها برای شیعیان و مسلمانان جهان است که اتفاقا‌های ناگواری برای امت اسلامی رخ داده‌است. اما ماه صفر چرا نحس است؟
این ماه به دلیل حوادثی مانند رحلت حضرت محمد (ص) که از ۱۵ تا ۲۸ ماه صفر پیامبر بیمار بودند و این بیماری باعث رحلت ایشان شد، که یکی از مهمترین اتفاقات این ماه محسوب می‌شود. همچنین در این ماه به دلایل دیگر مانند شهادت امام حسن (ع)، شهادت امام رضا (ع) و واردکردن سر مبارک امام حسین علیه السلام و اسیران کربلا به شام و اذیت و آزار روحی خانواده امام حسین(ع) منجر به سنگینی این ماه شده‌است.
همچنین یکی دیگر از دلایلی که این ماه نحس نامیده‌می‌شود این است که در زمان گذشته جنگ در ماه محرم ممنوع بود و در ماه بعد آن جنگ رفتن آزاد می‌شد. به دلیل خالی شدن خانه‌ها، این ماه را صفر نامیدند. مسلمانان در این ماه برای رفع بلا صدقه بسیاری می‌دادند و دعا می‌خواندند. دعا دفع بلا ماه صفر جزء دعاهای معروف این ماه است.
یوم النحس در قرآن
درباره روز نحس که در قرآن آمده زبرجدی با تاکید می‌گوید: چنین تعبیری در تاریخ دوران زندگی بشریت وجود دارد و همان طور که ایامُ الله داریم، ایام نحسات نیز داریم. ذات یوم، بد و نحس نیست بلکه باید فهمید در روزهایی که شوم و نحس نامیده می‌شود، چه اتفاق‌هایی افتاده است.
وی افزود: در ماه صفر، حوادث اندوه‌باری رخ داده‌است و به همین دلیل این ماه، معروف به نحوست است. همانطور که پیش‌تر گفتیم در ماه صفر حضرت محمد (ص) مریض بودند و این بیماری به رحلت ایشان در تاریخ ۲۸ام در سال ۱۱ هجری منتهی شد. در این ماه وحی قطع می‌شود و حضرت علی (ع) درباره این موضوع فرمودند: با رحلت پیامبر صل الله علیه و آله چیزی قطع شد که با فوت هیچ شخصی قطع نشد.
همچنین استادیار گفته است: روایات مختلفی وجود دارد که مسلمانان از گذشته تا به حال کارهای مهم خود را در این ماه انجام نمی‌دهند و برای دفع بلا و آفات صدقه می‌دهند. این استادیار درباره تاریخ تمدن اسلام ادامه داد: پیامبر اکرم (ص) درباره صدقه دادن در ماه صفر می‌فرمایند: لبخند تو بر روی برادرت صدقه است، امر به معروف و نهی از منکر کردنت صدقه است و راهنمایی کردن کسی که راه را گم کرده صدقه است.
همچنین از حضرت پیامبر روایت آمده که «هر کس مژده پایان ماه صفر را به من دهد، من نوید بهشت را به او خواهم داد.
«سید بن طاووس» گفته است: در روز سوم ماه صفر، دو رکعت نماز بخوانید؛ در رکعت اول سوره حمد و سوره فتح؛ در رکعت دوم سوره حمد و سوره توحید خوانده شود. پس از سلام نماز، صد مرتبه صلوات، صد بار آل ابی سفیان را لعنت کنید، صد مرتبه استغفار کنید و حاجت قلبی خود را از خدا بخواهید.
دلیل نامگذاری ماه صفر به دو صورت است:
۱. از «صُفْرَة (زردی)» گرفته‌شده، زیرا زمان انتخاب نام صفر با فصل پاییز و زردی برگ درختان همراه بود.
۲. از «صِفْر (خالی)» گرفته‌شده؛ زیرا مردم در ماه محرم به جنگ نمی‌رفتند و پس از پایان ماه محرم جنگ‌ها شروع می‌شد. خانه‌ها و شهرها در این ماه خالی بودند.
اعمال ماه صفر
از جمله اعمالی که در ماه صفر توصیه می‌شود به شرح زیر هستند.
1. صدقه‌دادن
در این ماه به صدقه‌دادن توجه بیشتری کنید. پیامبر اکرم (ص) درباره صدقه‌دادن می‌فرمایند: لبخند تو بر روی برادرت صدقه است، امر به معروف و نهی از منکر کردنت صدقه است، راهنمایی کسی که راه را گم کرده صدقه است و دور کردن سنگ و خار و استخوان از راه صدقه محسوب می‌شود.
2. خواندن‌دعا
خواندن‌دعا در این ماه برای رفع نحسیت بهتر است به خداوند بزرگ پناه بیرید، نیایش و طلب حاجت از خدا کنید. اگر شخصی می‌خواهد از بلا و شر این ماه به دور باشد، هرروز این ماه 10 مرتبه این دعا را بخواند:
این دعا به دست «محدث فیض» روح الله روحه، در «خلاصة الاذکار» فرموده شد: یا شَدیدَ الْقُوی وَ یا شَدیدَ الْمِحالِ یا عَزیزُ یا عَزیزُ یا عَزیزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِکَ جَمیعُ خَلْقِکَ فَاکْفِنی شَرَّ خَلْقِکَ یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَکَ اِنّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ وَصَلَّی اللَّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِهِ الطَّیِّبینَ الطَّاهِرینَ! (منبع: مفاتیح الجنان)
معنی: ای سخت نیرو، و ای سختگیر! ای عزیز، ای عزیز، ای عزیز! خوارند از بزرگی‌ات همه خلقت. پس کفایت کن از من شرّ خلق خودت را، ای احسان بخش! نیکوکار! نعمت بخش! ای عطا دِه، که معبودی جز تو نیست! منزّهی تو! به راستی من از ظالمانم. اجابت کردیم برایش و نجاتش دادیم از غمّ و همچنین نجات دهیم مؤمنان را، و رحمت کند خدا بر محمّد و آل پاک و پاکیزه اش!
3. زیارت امام حسین
در روز اربعین (20ام ماه صفر) زیارت امام حسین (ع) مستجب است و ثواب بسیاری دارد.
4. نقل امام حسن عسکری (ع)
در روایتی که شیخ طوسی از امام حسن عسکری (ع) نقل کرده، این بزرگوار می‌فرمایند: نشانه‌های مؤمن پنج چیز است: به جای آوردن پنجاه و یک رکعت نماز (۱۷ رکعت نماز واجب و ۳۴ رکعت نافله) و زیارت اربعین (امام حسین (ع) و انگشتر را بر دستِ راست نهادن، و پیشانی را به هنگام سجده بر خاک گذاردن و بسم الله الرّحمن الرّحیم را در نماز بلند گفتن.
کارهای روزمره در ماه صفر
شاید شنیده‌باشید که بهتر است در ماه صفر برخی از کارهای مهم را انجام ندهید. این گفته به این معنا نیست که کارهای روزانه خود را مثل خرید، فروش و سایر فعالیت‌ها دیگر به تاخیر بی‌اندازید. بلکه در این ماه با خواندن‌دعا، صدقه‌دادن و دوری از کارهای حرام می‌توانید نحسیت و سنگینی این ماه را برطرف کنید.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم به سوالی که چرا ماه صفر نحس است؛ بپردازیم و مطالب مهمی در رابطه با دلیل نحسی این ماه به اشتراک بگذاریم. به خاطر داشته باشید که در نحسی و سنگینی این ماه، زیاده‌روی نکنید. کارهای خود را به صورت عادی و روزانه انجام دهید، زیرا افراط در این موضوع نه مورد تأیید عقل و نه مورد تأیید دین اسلام است.
