دیابت چیست؟ دیابت بیماری میباشد که با توجه به اعلام سازمان بهداشت جهانی حدود ۴۲۲ میلیون نفر در کل جهان را به این بیماری مبتلا هستند. همچنین این سازمان اعلام کرده است، سالانه ۱.۵ میلیون نفر به دلیل بیماری دیابت جان خود را از دست می‌دهند. آمار مبتلایان به این بیماری به سرعت در حال افزایش میباشد. یکی از بهترین روش‌های پیشگیری از ابتلا به دیابت، افزایش سطح آگاهی و اطلاعات درباره این بیماری است. در ادامه برای افزایش اطلاعات خود درباره بیماری دیابت با مجله خبری توکامگ همراه باشید.
بیماری دیابت چیست؟
دیابت یا بیماری مرض قند بیماری است که به دلیل آن که غده لوزالمعده یا همان پانکراس هورمن انسولین را کمتر مقدار مورد نیاز بدن به داخل جریان خون نرشح می‌کند ایجاد می‌شود. این ماده در انتقال گلوکز به داخل سلول‌های بدن و در نهایت درتنظیم قند خون نقش مهمی دارد. ترشح کم این ماده در خون موجب عدم انتقال گلوکوز به سلول‌ها و انباشته شدن آن در خون می‌شود. در ین شرایط قند خون افزایش یافته و در صورتی که مقدار انسولین کنترل و تنظیم نشود باعث آسیب‌های جبران‌ناپذیری به بخش‌های مختلف بدن می‌شود.
انواع بیماری دیابت چیست؟
به طور کلی مرض قند به پنج دسته تقسیم می‌شود:
- دیابت نوع ۱
- دیابت نوع ۲
- دیابت بارداری
- پیش دیابت
- دیابت بی‌مزه
دیابت نوع ۱
دیابت نوع ۱ که با نام دیابت نوجوانان یا دیابت وابسته به انسولین نیز شناخته می‌شود. این نوع از بیماری دیابت، نوعی اختلال خودایمنی (بیماری خود ایمنی) است. دراین شرایط سیستم ایمنی بدن به سلول‌های تولیدکننده‌ی انسولین خودش در لوزالمعده حمله کرده و به این ترتیب بدن در تولید انسولین ناتوان می‌شود. در این وضعیت یه دلیل عدم .جود هورمون انسولین در بدن قندها به سمت سلول‌های بدن هدایت نمی‌شوند. این نوع مرض قند مادرزادی است و به همین دلیل آمارابتلا به آن در کودکان بیشتراست.
دیابت نوع 2
دردیابت نوع دوم، انسولین به مقدار کافی در بدن موجود میباشد اما نمی‌تواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد. ابتلا به این بیماری بسیار شایع‌تر از دیابت نوع اول میباشد. علت شیوع بیشتردیابت نوع دوم با سبک زندگی و رژیم غذایی افراد ارتباط مستقیم دارد. در افرادی که رابطه خوبی با ورزش ندارند و به شرینی ونوشیدنی‌های صنعتی علاقه زیادی دارند، دارای اضافه وزن هستند وسیگارمی‌کشند، خطر ابتلا به این ونوع دیابت و قند خون بالا، بیشتراست. ابتلا به دیابت نوع دوم در بزرگسالان بیشتربوده اما شیوع آن در بین کودکان و نوجوانان نیز در حال افزایش میباشد. درواقع علت اصلی ابتلای کودکان به دیابت نوع دوم بی‌تحرکی و دریافت کالری بیش از حد مورد نیاز بدن است.
دیابت بارداری
معمولا در ماه های آخر بارداری مادردیابت بارداری مبتلا می‌شود. علت این نوع دیابت بیشتر به دلیل تغییرات هورمونی میباشد. هورمون‌های تولید شده توسط جفت انسولین را تحت تاثیر قرار داده و عملکرد آن را با مشکل مواجه می‌کنند.
پیش دیابت
در بیماری پیش دیابت سطح گلوکز درخون بالا میباشد، اما فرد هنوز به بیماری دیابت مبتلا نشده است. در این مرحله به راحتی می‌توان تغییردرسبک زندگی و رژیم غذایی ازابتلا به دیابت جلوگیری کرد.
دیابت بی‌مزه
این نوع ازدیابت، درواقع نوعی بیماری مادرزادی بوده که به دلیل اختلال درعملکرد غدد درون‌ریز بروزمی‌کند. از علائم این میماری می‌توان به تشنگی زیاد و تولید بیش از حد ادراررقیق اشاره کرد و برای آن درمانی وجود ندارد. این اختلال در اثر نبود هورمون ادراری که به آن وازوپرسین نیز گفته می‌شود و یا به دلیل اختلال درعملکرد آن بروز می‌کند.
تفاوت دیابت نوع یک و دو چیست؟
مرض قند نوع اول و دوم از نظرماهیت یکسان می‌باشند؛ یعنی هردوبه دلیل اختلال درانسولین ایجاد می‌شوند. آنها در فاکتورهایی مانند عوامل ایجاد بیماری، افراد درگیر و چگونگی درمان با یکدیگر متفاوت هستند. در نوع اول، بدن اصلا قادر به ساخت انسولین نمی‌باشد. درنوع دوم، بدن قادر به تولید انسولین میباشد اما مقاومت در برابر آن وجود دارد. یعنی این هورمون عملکرد طبیعی ندارد. هر شخصی می‌تواند به این بیماری مبتلا شود. برا یاین بماری درمان قطعی وجود ندارد اما داشتن رژیم غذایی و سبک زندگی سالم به راحتی این بیماری را کنترل می‌کند.
از دیگر تفاوت‌های بین این دو نوع بیماری می‌توان سرعت و شدت ایجاد علائم بیان کرد. افرادی که به نوع اول مبتلا می‌شوند علائم را با سرعت و شدت بیشتری نشان خواهند داد؛ اما علائم در نوع دوم، به آرامی و در طی چندین سال آشکار می‌شود.
علائم دیابت چیست؟
از شایع و رایج‌ترین علائم این بیماری می‌توان موارد زیررا عنوان کرد:
- ادرار مکرر
- احساس تشنگی شدید و نوشیدن مایعات زیاد
- گرسنگی شدید
- خستگی زیاد
- اختلالات بینایی مانند تاری دید
- زخمی که به به سختی ترمیم می‌شود.
- خشکی دهان
- کاهش وزن بی‌دلیل
علائم دیابت نوع ۱ چیست؟
علائم زیر مربوط به دیابت نوع ۱ می‌باشند:
- گرسنگی ریاد
- تشنگی زیاد
- تاری دید
- خستگی
- تکرر ادرار
- کاهش وزن قابل توجه درزمان کوتاه
قند خون بالا ممکن است موجب ایجاد کتواسیدوز یا اغمای دیابتی شود. این عارضه امکان دارد با نشانه‌های زیر را نشان بدهد:
- تنفس سریع
- خشکی پوست و دهان
- چهره سرخ
- بوی دهان میوه‌مانند
- حالت تهوع
- استفراغ یا درد معده
با مشاهده این علائم میباشد با پزشک فوق تخصص غدد مشورت شود.
علائم دیابت نوع ۲ چیست؟
دیابت نوع ۲ ممکن است به آرامی ایجاد شود. علائم امکان دارد در ابتدا خفیف باشد و به راحتی بتوان ازآن صرف‌نظر کرد. علائم اولیه بیماری عبارت است از:
- گرسنگی دائم
- فقدان انرژی
- تاری دید
- کاهش وزن
- تشنگی زیاد
- ادرار مکرر
- خارش پوست
- خستگی
- خشکی دهان
هرچه پیشرفت بیماری بیشتر شود، علائم آن شدید‌تروخطرناک‌تر می‌شوند. درصورتی که مقدار قند خون برای مدت طولانی بالا باشد، ممکن است علائم زیر نیز بروز کند:
- عفونت مخمری
- بی‌حسی در نوک انگشتان، یا نوروپاتی
- لکه‌های سیاه روی پوست، بیماری که به آن آکانتوز نیگریکانس (تیرگی پوست) گفته می‌شود
- زخم‌هایی که به آرامی ترمیم می‌شوند.
- درد پا
علائم دیابت در زنان چیست؟
بسیاری از علائم بیماری دیابت در زنان و مردان مشترک میباشد. با این وجود زنان امکان دارد نشانه‌های زیر را نیز داشته باشند:
1.عفونت واژینال و دهانی و برفک واژن
رشد بیش از حد مخمر که به وسیله قارچ کاندیدا اتفاق می‌افتد، امکان دارد عفونت واژینال، عفونت دهانی، و برفک واژن شودبه همراه داشته باشد. مقداربالای گلوکز در خون، منجر به رشد قارچ‌ها می‌شود.
2.عفونت‌های مجاری ادراری
احتمال عفونت مجاری ادراری (UTI) در زنانی که قند خون بالایی دارند، بیشتر میباشد. بیماریهای عفونت مجاری ادراری زمانی بروزمی‌کنند که باکتری‌ها به مجاری ادراری راه پیدا کنند.
3.اختلال عملکرد جنسی زنانه
نوروپاتی دیابتی زمانی بروز می‌کند که قند بالای خون، به رشته‌های عصبی آسیب می‌زنند. این اتفاق باعث بی‌حسی و گزگز اندام‌هایی مثل دست، پا، ران و ساق پا می‌شود. همچنین یکی از عوارض این بیماری ایجاد مشکل در ناحیه واژن و منجر است و منجربه کاهش تمایلات جنسی زنان می‌شود.
4.سندرم تخمدان پلی کیستیک
این مشکل وقتی بروز می‌کند که سطح هورمون‌های مردانه در بدن زن، افزایش یابند. عدم تعادل سطح این هورمون‌ها باعث ایجاد سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS می‌شود.
PCOSامکان دارد منجربه نوعی مقاومت به انسولین بشود که درنهایت باعث افزایش سطح قند خون و افزایش ریسک بیماری دیابت شود.
علائم دیابت در مردان چیست؟
علاوه‌بر علائم متداول، قند خون بالا در مردان ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
- اختلال نعوظ (ED)
- مشکلات اورولوژیکی
- برگشت انزال
- آسیب به سیستم عصبی خودمختار (ANS)
علائم دیابت کودکان چیست؟
رایج‌ترین نشانه‌های نوع 1 دیابت در کودکان شامل موارد زیر میباشد:
- افزایش تشنگی و ادرار
- بوی دهان میوه مانند
- تاری دید
- گرسنگی
- کاهش وزن
- زودرنجی
علاوه‌بر این نشانه‌ها بیماری دیابت در دخترها می‌تواند با عفونت قارچی همرا باشد. کاهش وزن نشانه رایج در تشخیص دیابت است.
علائم دیابت نوع ۲ در کودکان امکان دارد شامل موارد زیر بشود:
- ادرار مکرر، بخصوص در شب
- تشنگی زیاد
- خستگی
- کاهش وزن غیر منتظره
- خارش در اطراف نواحی تناسلی، که احتمالا با عفونت قارچی همراه باشد.
- ترمیم آهسته زخم‌ها
- تاری دید، به دلیل خشکی عدسی چشم
- رگه‌های تیره روی پوست، که آکانتوزیس نیگریکانس نامیده می‌شود
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
درمان دیابت چیست؟
در درمان بیماری دیبابت هدف کاهش موثر سطح گلوکز خون است تا در محدوده نرمال خود قرارر بگیرد. در دیابت نوع1 با تزریق انسولین و تغییر در رژیم غذایی و ورزش بیماری به راحتی کنتر می‌شود. نوع دوم این بیماری را می‌توان با داروهای غیر انسولینی، انسولین، کاهش وزن، یا تغییرات در رژیم غذایی کنترل کرد. در ادامه به راهکارهایی برای کنترل بهتراین بیماری اشاره کرده‌ایم با مجله خبری توکامگ همراه باشید:
1.کنترل مرتب قند خون
بررسی مرتب سطح قند خون منجربه کنترل بهتر و موثرتر بیماری دیابت می‌شود. تعداد دفعات کنترل سطح قند خون به وضعیت سلامتی بیمار بستگی دارد. در این مورد بهتر است حتما با پزشک مشورت شود.
2.تزریق انسولین
این دارو امکان دارد برادی دیابت نوع 1 و 2 و همچنین دیابت بارئاری تجویز شود. به دلیل آن‌که آنزیم‌های معده در عملکرد انسولین اختلال ایجاد می‌کنند این دارو به صورت خوراکی قابل مصرف نیست.
3.داروهای خوراکی
علاوه‌بر انسولین داروهای خوراکی برای تنظیم سطح گلوکز خون وجود دارند. بعضی از آاین داروها با تحریک لوزالمعده باعث تولید بیشتر انسولین توسط آن می‌شوند. همچنین بعضی از آنها از آزاد شدن گلوکز از کبد به طور موثر جلوگیری می‌کنند. بعضی دیگر از داروها از جذب دوباره گلوکز به وسیله کلیه، پیشگیری جلوگیری می‌کنند.
4.کاهش وزن و درمان چاقی
افرادی که دچار چاقی می‌باشند، احتمال ابتلا به قند خون بالا در آنها بیشتر میباشد. بعضی وقت‌ها شدت چاقی به‌گونه‌ایی میباشد که رژیم غذایی و ورزش برای درمان، کافی نیست. در این شرایط معمولا جراحی توصیه می‌شود. این روش درمان بیشتر به افرادی که دیابت نوع دوم دارند پیشنهاد می‌شود.
برای مطالعه مقاله توصیه های لازم برای کاهش وزن بیشتر بعد از ورزش کلیک کنید.
5.پیوند لوزالمعده
این روش درمان معمولا برای اشخاصی که مبتلا به دیابت نوع اول هستند، توصیه می‌شود. در این شرایط نیازی به درمان با انسولین یا استفاده از سایر داروهای کنترل گر قند خون، نمی‌باشد.
6.درمان دیابت بارداری
جهت حفظ سلامتی کودک و جلوگیری از عوارض حین زایمان، کنترل سطح قند خون در زنان باردار بسیار اهمیت دارد. رژیم غذایی سالم و ورزش، بررسی قند خون و در برخی موارد مصرف انسولین یا داروهای خوراکی برای کنترل قند خون بالا در بارداری تجویز می‌شوند.
7.درمان پیش دیابت
در پیش دیابت با تغییر در سبک زندگی داشتن رژیم غذایی سالم می‌توان سطح گلوکز خون را در محدوه نرمال نگه داشت. حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش در هفته و کاهش حدود ۷ درصد از وزن بدن مانع از ابتلا به نوع دوم این بیماری می‌شود. پزشک امکان دارد با توجه به وضعیت بیمار استفاده از داروهایی مانند متفورمین و گلوکوفاژ را توصیه کند.
درمان‌های جایگزین برای دیابت چیست؟
بعضی از مطالعات انجام شده نشان می‌دهند که درمان‌های جایگزین یا طبیعی در کنترل سطح گلوکز خون در افراد مبتلا به مرض قند موثرهستند. این درمان‌ها همچنین امکان دارد از ابتلا و عوارض بیماری پیشگیری کنند. از جمله این موارد می‌توان به گیاهان دارویی یا مکمل‌های غذایی اشاره کرد. این مواد دارو به حساب نمی‌آیند و بعضی از این مکمل‌ها امکان دارد با داروها تداخل داشته باشند.
درمان دیابت نوع ۱ چیست؟
مصرف انسولین، درمان اصلی دیابت نوع اول میباشد. انسولین باتوجه به سرعت تاثیرگذاری، نحوه تاثیرگذاری به 4 دسته تقسیم می‌شود:
- انسولین با سرعت جذب سریع، در طی ۱۵ دقیقه عمل می‌کند و تاثیر آن ۳ الی ۴ ساعت باقی می‌ماند.
- انسولین با تاثیر کوتاه مدت در طی ۳۰ دقیقه عمل می‌کند و تاثیر آن ۶ الی ۸ ساعت باقی می‌ماند.
- انسولین با سرعت تاثیرگذاری متوسط در طی ۱ الی ۲ ساعت عمل کرده و تاثیر آن ۱۲ الی ۱۸ ساعت باقی می‌ماند.
- انسولین با تاثیرگذاری بلند مدت، در طی چند ساعت بعد از تزریق عمل کرده و تاثیر آن ۲۴ ساعت و یا بیشتر باقی می‌ماند.
مقدار انسولینی که باید در طول روز استفاده شود، متغیر میباشد. برای این منظور باید بطور مرتب قند خون خود را کنترل کرد تا مقدار انسولینی که باید تزریق شود به دست‌آید. تزریق انسولین با استفاده از سرنگ، قلم‌های آماده و پمپ انسولین صورت می‌گیرد.
درمان دیابت نوع ۲ چیست؟
در درمان دیابت نوع دوم رژیم غذایی و ورزش موثر هستند. اما در صورتی که این موارد به کاهش قند خون کمک نکنند باید دارو مصرف شود. این داروها با روش‌های مختلفی به کاهش فقند خون کمک می‌کنند.
درمان دیابت کودکان
برای درمان کودکانی که دیابت نوع 1 دارند ، روش‌های زیر توصیه می‌شوند:
- تزریق انسولین
- کنترل منظم و مکرر سطح قند خون
- اندازه‌گیری میزان کربوهیدرات دریافت شده از مواد غذایی
- رژیم غذایی درست و مناسب وضعیت کودک.
- داشتن برنامه ورزشی مرتب.
- انجام چکاپ دوره‌ای و آزمایش خون
برای خواندن مقاله رژیم غذایی مناسب بیماران دیابتی کلیک کنید.
قرص دیابت چیست؟
در اکثر موارد، تغییرسبک زندگی برای کنترل قند خون بالا موثراست. اگر این موارد برای درمان کافی نبود،چند نوع دارو وجود دارد که امکان دارد به درمان بیمار کمک کنند. به اطلاعات این داروها در جدول زیراشاره کرده‌ایم:
|
انواع داروها |
نحوه تاثیرگذاری |
نام دارو |
|
مهار کننده های آلفا گلوکوزیداز |
موجب تجزیه آهسته قند و غذاهای نشاسته ای را در بدن می‌شود. |
آکاربوز(Precose) و میگلیتول (Glyset) |
|
تیازولیدیندیونز |
کمک به انسولین برای عملکرد بهتر |
پیوگلیتازون (اکتوس) و روزیگلیتازون (آوندیا) |
|
مگلیتینید |
لوزالمعده را برای ترشح انسولین تحریک می‌کند |
ناتگلیناید (استارلیکس) و رپاگلینید (پرانید) |
|
بیگوانید |
کاهش گلوکز تولید شده در کبد |
متفورمین (گلوکوفاژ) |
|
بازدارنده‌های DPP-4 |
کنترل قند خون، بدون کاهش بیش از حد آقند |
لیناگلیپتین (ترادجنتا)، ساکساگلیپتین (اونگلیزا)، و سیتاگلیپتین (جانوویا) |
|
پپتیدهای گلوکاگون مانند |
موجب تغییر روش بدن در تولید انسولین می‌شود |
دولا گلوتید (ترولیسیتی)، اگزناتید (بیتا) و لیراگلوتید (ویکتوزا) |
|
SGLT2 بازدارنده‌های |
موجب افزایش ترشح گلوکز در خون می‌شود |
کاناگلیفلوزین (اینووکانا)، و داپاگلیفلوزین (فارکسیگا) |
|
سولفونیل اوره |
لوزالمعده را برای ترشح انسولین تحریک می‌کند |
گلیبوراید (دیابتا گلیناز)، گلیپیزید (Glucotrol) و گلیمپیرید (Amaryl) |
پزشکان دیابت
بری درمان و کنترل قند خون بالا باید به پزشکان زیر مراجعه کرد:
- پزشک عمومی
- متخصص غدد
- پزشک متخصص بیماریهای کلیوی
- متخصص رژیم غذایی
- مربی بدنی یا فیزیولوژیست ورزش
- دکتر فوق متخصص چشم
علت دیابت چیست؟
علل دیابت باتوجه به وضعیت عمومی فرد، پیشینه خانوادگی، نژاد، سلامتی و عوامل محیطی تفاوت دارد. ازجمله دلایل مهمی که سبب بروز بیماری دیابت می‌شوند، می‌توانموارد زیر زرا نام برد:
-
وزن
هرچه بافت چربی در بدن بیشتر باشد، سلول‌های بدن در برابر انسولین مقاومت بیشتری پیدا می‌کنند.
-
عدم تحرک
بی‌تحرکی و تحرک کم منجربه بالا رفتن قند خون می شوند.
-
سابقه خانوادگی
درصورتی که یکی از اعضای خانواده فرد به این بیماری مبتلا باشد، ریسک بروز بیماری در سایر افراد خانواده بیشتر می‌شود.
-
نژاد یا قومیت
این بیماری در برخی نژادها بیشتر بروز می‌کند. از جمله این نژادها می‌توان به سیاهپوستان اشاره کرد.
-
سن
افزایش سن خطر ابتلا به قند خون بالا می‌برد.
-
بارداری
امکان ابتلا به این بیماری در زنان باردار به دلیل تغییرات هورمونی بیشتر است.
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
زنانی که سندرم تخمدان پلی کیستیک دارند در معرض ابتلا به قند خون بالاقرار دارند.
-
فشار خون بالا
افزایش فشار خون ممکن است منجربه بالا رفتن قند خون بشود.
-
سطح غیر طبیعی کلسترول و تری گلیسیرید
هر چه مقدار سطح چربی خون بالاتر برود، به همان اندازه خطر ایجاد این بیماری افزایش می‌یابد.
-
بیماری های ویروسی
ابتلا به برخی بیماریهای ویروسی در ایجاد مرض قند نوع یک تاثیر دارد.
تشخیص دیابت
یکی از بهترین راه‌ها برای تشخیص دیابت، آزمایش خون میباشد. در چکاپ‌های ماهیانه معمولا سطح قند خون بررسی می‌شود تا در صورت ایجاد مشکل زمان کافی برای کنترل و درمان بیماری وجود داشته باشد.
به کلیه افرادی که شاخص توده بدنی آنها بیشتر از ۲۵ میباشد، پیشنهاد می‌شود آزمایش قند خون را بدهند. بخصوص افردای بالای ۴۵ سال سن دارند، باید آزمایش قند خون انجام دهند. درصورتی که در جواب آزمایش مشکلی نباشد بهتراست هر سه سال یکبار تست‌های غربالگری انجام شود. افرادی که برای آنها پیش دیابت تشخیص داده شده، باید هر سال آزمایش خون بدهند.
آزمایش دیابت چیست؟
برای مشخص شدن سطح قند خون معمولا آزمایشات زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
1.آزمایش A1هموگلوبین گلیکات
این آزمایش خون یکی از رایج‌ترین تست‌ها در این زمینه میباشد، زیرا با توجه به آن می‌توان میزان قند خون را در گذر زمان تعیین کرد. انجم این تست نیازی به ناشتایی ندارد. نتایج این تست نشان می‌دهد که طی دو تا سه ماه گذشته، چه مقدار گلوکز به گلبول‌های قرمز خون وارد شده‌است. از آنجایی که عمر گلبول‌های قرمز خون 3 ماه است بنابراین آزمایش A1c میانگین قند خون بدن در ۳ ماه را اندازه می‌گیرد.
- نتایج کمتر از ۵.۷ درصد عادی میباشد.
- نتایج بین ۵.۷ الی ۶.۴ درصد، بیان می‌کند که افراد در آستانه قند خون بالا هستند.
- نتایج بیشتر از ۶.۵ درصد، یعنی فرد مبتلا به قند خون بالا میباشد.
2.آزمایش تصادفی قند خون Random blood sugar (RBS)
در آزمایش RBS، بدون توجه به زمان آخرین وعده غذایی خورده شده، از فرد نمونه خون گرفته می‌شود. نتایجی که بیشتر یا مساوی ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر باشند، نشانه قند خون بالامی‌بلشد.
4.آزمایش قند خون ناشتا FGP یا FBS
این آزمایش یکی از متداول‌ترین تست‌هایی میباشد که با ضریب اطمینان بالایی ابتلا به بیماری دیابت را تشخیص می‌دهد. برای این تست فرد باید حداقل به مدت ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشد.
- نتایج کمتر از ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر عادی می‌باشند.
- نتایج بین ۱۰۰- ۱۲۵ میلی گرم/ دسی لیتر بیان کننده قند لب مرز میباشد.
- نتایج بزرگتر مساوی ۱۲۶ میلی گرم/ دسی لیتر، پس از دو نوبت آزمایش، نشان از ابتلا به قند خون بالا است.
5.آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)
برای انجام این تست نیاز به 4 نمونه خون میباشد. ابتدا بعد از 8 الی 12 ساعت ناشتایی، نمونه خون از بیمار گرفته می‌شود. بعد از نمونه اولیه بیمار باید یک محلول گلوکز را بخورد. در مرحله بعد 3 نمونه خون دیگر را به فاصله‌های زمانی یک ساعته از بیمار می‌گیرند.
- نتایج کمتر از ۱۴۰ میلی گرم / دسی لیتر، عادی می‌باشند.
- نتایج بین ۱۴۰-۱۹۹، شرایط قبل از مرض قند را بیان می‌کنند.
- نتایج بزرگتر مساوی ۲۰۰، بیان کننده قند خون بالا می‌باشند.
6.تست چالش گلوکز(GCT)
این آزمایش در طی دو مرحله گرفته می‌شود. در مرحله اول پس از صرف صبحانه از بیمار نمونه خون گرفته می‌شود. سپس بیمار باید یک محلول گلوکز بخورد. یک ساعت پس از مصرف محلول گلوکز بیمار باید مجددا نمونه خون دهد. این آزمایش برای غربالگری دیابت بارداری بین هفته 24 و 28 بارداری انجام می‌شود.
- نتایج زیر ۱۴۰ میلی‌گرم در لیتر، نرمال میباشد.
- نتایج ۱۴۰ میلی گرم در لیتر و بالاتر از آن بیان کننده دیابت است.
عوارض دیابت چیست؟
در صورتی که دیابت به درستی درمان و کنترل نشود، با گذشت زمان امکان دارد منجر به آسیب‌های جدی در نقاط مختلف بدن بشود. همانطور که بیان کردیم، در این حالت سطح قند خون در بدن بالا می‌رود و از آنجا که خون در همه نقاط بدن در گردش است، گلوکز اضافه به‌راحتی بر ارگان‌های مختلف بدن تاثیر منفی می‌گذارد. عوارض ناشی از بیماری دیابت می‌تواند منجربه بروز مشکلات جدی در زندگی روزمره بشود. در ادامه رایج‌تزین عوارض این بیماری بیان کرده‌ایم.
1.عوارض دیابت نوع ۱چیست؟
- بیماری قلبی و عروقی
- آسیب عصبی نوروپاتی، Neuropathy
- ناراحتی‌های کلیوی نفروپاتی، Nephropathy
- بیماریهای چشم رتینوپاتی، Retinopathy
- زخم دیابتی
- بیماریهای پوست و دهان
2.عوارض دیابت نوع ۲ چیست؟
عوارض دیابت نوع ۲ امکان دارند کوتاه مدت یا بلندمدت باشند. عوارض بلند مدت این نوع دیابت مشابه به دیابت نوع اول است که قسمت قبلی معرفی بیان شدند. افت قند خون (هیپوگلیسمی) و افزایش قند خون (هایپرگلیسمی) از عوارض کوتاه مدت این بیماری هستند.
3.عوارض دیابت کودکان چیست؟
در صورت عدم درمان دیابت در کودکان، این بیماری پیشرفت بسیار سریعی خواهد داشت. افراد جوان، نسبت به کودکان مبتلا به دیابت نوع اول عوارض بیشتری نظیر بیماریهای کلیوی و چشمی، تجربه می‌کنند. همچنین خطر فشارخون بالا و کلسترول بالا که موجب بروز بیماری قلبی عروقی در فرد می‌شوند، افزایش می‌یابد. قند خون بالا در کودکان با چاقی همراه میباشد. به همین دلیل، تشخیص سریع بیماری و توجه به کنترل وزن در افراد جوان بسیار اهمیت دارد. برای این منظور حتما باید رژیم غذایی کودک سالم باشد و به اندازه کافی ورزش در برنامه روزانه خود داشته باشد.
4.زخم دیابت
علت زخم دیابت به دلیل بالا بودن سطح قند خون میباشد. این زخم در پاها بیشتر شایع بوده؛ اما در دست و شکم نیز ایجاد می‌شود. سطح بالای قند خون به اعصاب و عروق خونی، آسیب می‌زند. به همین دلیل جریان خون در این نواحی کاهش پیدامی‌کند. این امر باعث تاخیر در بهبود زخم‌ها می‌شود. این مشکل در ۱۵ درصد از بیماران بروز می‌کند.
5.کمای دیابتی
کمای دیابتی در واقع یک وضعیت اورژانسی میباشد. در این حالت بیمار با افت یا افزایش بیش از حد قند خون مواجه می‌شود. ناتوانی در صحبت کردن، تغییر وضعیت ذهنی، مشکلات بینایی، خواب آلودگی، ضعف، سردرد و بیقراری از نشانه‌های شایع کمتی دیابتی میباشد.
روش‌های کنترل دیابت چیست؟
در ادامه به چندتا از رایج‌ترین روش‌های کنترل بیماری دیابت اشاره کرده‌ایم با مجله خبری توکامگ همراه باشید.
1.کربوهیدرات‌ها را بشمارید
شمارش کربوهیدرات‌ها کلید مراقبت از دیابت میباشد. کربوهیدرات‌ها بیشترین تاثیر را بر سطح قند خون می‌گذارند. این موضوع برای افرادی که مصرف انسولین دارند، از اهمیت بیشتری برخورداراست. مقدارانسولین باتوجه به کربوهیدرات دریافتی نعیین می‌شود.
2.وعده‌های غذایی متعادل داشته باشید
بهتراست در هر وعده غذایی ترکیبی از نشاسته، پروتئین‌ها، چربی، میوه و سبزیجات مصرف کنید. میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل شامل کربوهیدرات کمتری هستند و در عوض منابع خوبی از فیبر دارند.
3.وعده غذایی خود را با داروهای تجویز شده هماهنگ کنید
پرخوری یا کم خوری در کنار داروهای دیابت ممکن است منجر به کاهش یا افزایش قند خون بشود. به عنوان مثال نوشیدنی‌هایی که با شکر شیرین می‌شوند، دارای کالری بالا و ارزش غذایی پایینی هستند. مصرف آنها قند خون را به سرعت بالا می‌برد.
4.ورزش کنید
برای ورزش باید با پزشک مشورت شود تا اوبا توجه به وضعیت سلامتی فرد دیابتی، یک برنامه ورزشی مناسب برای بیمار پیشنهاد بدهد. برنامه ورزشی باید با رژیم غذایی و داروهای تجویزی هماهنگی داشته باشد. به طور مرتب سطح قند خون باید قبل و بعد از ورزش کنترل شود. درهنگام ورزش حتما باید آب مزصف شود. کم آبی بر سطح قند خون تاثیر دارد.
5.تاثیر ویروس کرونا روی بیماران دیابتی
مسئله‌ای که افراد مبتلا به قند خون بالا با آن مواجه می‌باشند در ابتدا مسئله‌ی نتایج و عوارض شدیدتر میباشد، نه احتمال بیشتر ابتلا به ویروس کرونا. این بیماران، در صورت ابتلا به کرونا علائم و عوارض شدیدی را تجربه خواهند کرد، چراکه سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود؛ به‌طوری که مبارزه با ویروس بسیار سخت خواهد بود. از سویی دیگر ویروس به دلیل بالا بودن سطح گلوکز خون رشد بیشتری خواهد داشت. اگر دیابت به‌خوبی کنترل شود، خطر اینکه فرد در اثر ابتلا به کووید-۱۹ علائم شدید و حاد را نشان دهد، به‌اندازه‌ی افراد عادی می‌شود.
6.نقش تغذیه در دیابت
هیچ رژیم غذایی که از قبل برای بیماران دیابتی تعیین شده باشد وجود ندارد. برنامه‌های غذایی باید متناسب با نیازهای هر بیمار و عادات غذایی او تهیه و برنامه‌ریزی شود. هر رژیم غذایی حتما با میزان دریافتی انسولین و سایر داروها هماهنگ می‌شود. مصرف غذاهای کم در طول روز، به جای مصرف یک یا دو وعده غذایی سنگین برای افراد مبتلا به دیابت ممکن بهتر میباشد.
سخن پایانی
در انتها باید تاکیید کنیم که در صورت مشاهده هرکدام از علائم بیماری دیابت حتما به پزشک متخص مراجع کنید. سعی کنید از خود درمانی و مصرف داروها به صورت خودسرانه پرهیز کنید. امیدواریم از مقاله دیابت چیست؟ انواع دیابت+ درمان آن لذت برده باشید.
