زمانی که فردی فوت می‌کند، تمامی اموال او برای ورثه‌اش به جای می‌ماند. در این زمان انحصار وراثت صورت می‌گیرد. البته که درخواست برای ارثیه زمانی ممکن است که فوت فرد متوفی به صورت کامل تایید گردد. در نهایت، بعد از آن، ذینفعان می‌توانند برای درخواست خود اقدام کنند. در این بخش از مقاله توکامگ، با ما همراه شوید تا بدانیم مراحل انحصار وراثت چیست؟
منظور از انحصار وراثت چیست؟
بعد از آنکه فرد مورد نظر فوت کرد، ورثه او به صورت دقیق برای وارثین تقسیم می‌شود. این امر به وسیله گواهی انحصار وراثت صورت می‌گیرد تا از صحت کافی بهره‌مند باشد. در این فرآیند، مشخص می‌گردد که چه کسانی ورثه بوده و به آن‌ها ارث می‌رسد.
در ابتدا، لازم است که تعداد وراث و رابطه خونی آن ها با فرد متوفی کاملا مشخص گردد. درنهایت تقسیم ارث صورت می‌گیرد. طبقات ارث در این زمان باید مشخص شوند. این طبقات به شرح زیر هستند:
- طبقه اول: پدر و مادر متوفی، فرزندان و نوه‌های او
- طبقه دوم: اجداد فرد (پدربزرگ و مادربزرگ)، برادر، خواهر و فرزندان آن‌ها
- طبقه سوم: عموها، عمه‌ها، دایی‌ها، خاله‌ها و فرزندان آن‌ها
به صورت کلی، برای مطالبه سهم الارث و تصرف آن، وارث و سهم هر یک از آن‌ها باید مشخص و اثبات شوند. این موضوع به وسیله ارائه مدارک و اثبات‌نامه‌های مربوطه صورت خواهد گرفت. در این زمان، این موضوع توسط دادگاه بررسی شده و با توجه به قوانین موجود، انحصار وراثت صورت می‌گیرد.
مراحل گام به گام انحصار وراثت
وراث فرد متوفی، برای آنکه در زمینه انحصار وراثت با مشکل روبرو نشود، باید با مراحل آن به صورت کامل و دقیق آشنا شود. در یک نگاه کلی برای آنکه بدانیم مراحل انحصار وراثت چیست؟ به موارد ذکر شده در زیر می‌پردازیم:
- اخذ گواهی فوت و تکمیل مدارک مربوطه
- ارائه دادخواست انحصار وراثت در دفتر خدمات قضایی
- مراجعه به شورای حل اختلاف جهت رسیدگی
- تعیین و تایید وضعیت ورثه، اموال و دارایی‌ها
- تصدیق وراث توسط مراجع ذی‌صلاح
- محاسبه مالیات بر ارث
- صدور گواهی انحصار وراثت از سوی مراجع قانونی
- تنظیم و تحریر ترکه
- تقسیم ماترک با رعایت مقررات جاری
- ارائه مدارک لازم برای انحصار وراثت
برای انحصار وراث چه مدارکی نیاز است؟
از جمله اصلی‌ترین اقدامات در فرآیند انحصار وراثت، جمع‌آوری مدارک و مستندات مورد نیاز می‌باشند. قبل از آنکه برای صدور گواهی درخواست دهید، باید ابتدا مدارک لازم را آماده کنید. از مهمترین مدارکی که باید ارائه شوند، به شرح زیر هستند:
- ارائه اصل گواهینامه فوت
- تکمیل فرم استشهادیه تنظیم شده در دفتر اسناد رسمی توسط وراث
- رسید تحویل اظهارنامه مالیات بر ارث
- تصویر برابر اصل شناسنامه متقاضی و سایر وراث
- وکالت‌نامه معتبر از وکیل دادگستری (در صورتی که درخواست گواهی انحصار وراثت توسط وکیل انجام می‌شود)
آیا امکان تقسیم ارث بدون انحصار وراثت ممکن است؟
یکی از رایج‌ترین سوالاتی که افراد بعد از فوت شخص می‌پرسند، این است که آیا بدون انحصار وراثت می‌توان برای تقسیم مال و اموال متوفی درخواست کرد؟! در پاسخ به این سوال باید به این نکته توجه کنید که اخذ گواهی حصر وراثت از مهمترین مراحل در راستای تقسیم اموال به حساب می‌آید.
گواهی حصر در واقع یک سند رسمی از سمت شورای حل اختلاف می‌باشد و تایید می‌کند که چه کسانی حق به ارث بردن اموال متوفی را دارند. بدون گواهی انحصار وراثت در اصل امکان تقسیم اموال به صورت قانونی وجود ندارد.
عدم اهمیت به این موضوع، قطعا برای شما مشکلات حقوقی زیادی را به بار خواهد آورد. پس بهتر است بدون این گواهی برای انحصار وراثت اقدام نکنید. البته که در شرایط خاصی می‌توان بدون این گواهی برای تقسیم ارث اقدام کرد.
اگر فرد فوت شده و اموال منقول و غیر منقول او دارای سند رسمی نیستند، در این زمان ورثه می‌توانند براساس توافق‌نامه بین طرفین اموال را تقسیم کنند. البته که در این زمان اختلافات زیادی نیز در بین ورثه ایجاد خواهند شد.
انواع گواهی انحصار وراثت کدام اند؟
همانطور که ذکر شد، دریافت گواهی انحصار وراثت برای تقسیم اموال از اهمیت زیادی بهره مند است. پس این گواهی به صورت کلی، به دو بخش تقسیم‌بندی می‌شوند که به شرح زیر هستند:
گواهی انحصار وراثت محدود
این گواهی در زمانی که اموال متوفی کم باشد، صادر می‌شود. زمانی که ارزش اموال فرد فوت شده تا 50 میلیون تومان بیشتر نباشد، این گواهی صادر خواهد شد.
گواهی انحصار وراثت نامحدود
در صورتی که ارزش اموال فرد فوت شده بیش از 50 میلیون تومان باشد، گواهی نامحدود برای آن اخذ می‌گردد. البته مراحل گرفتن این گواهی بسیار طولانی‌تر از انحصار وراثت محدود می‌باشد.
کلام آخر
برای آنکه بدانید مراحل انحصار وراثت چیست؟ باید راجع به آن تحقیقات کاملی را انجام دهید. به این صورت می‌توانید بدون کوچکترین مشکلاتی، این مراحل را پشت سر بگذارید. مشاوره یا یک وکیل در این زمینه به شما توصیه می‌گردد.
بیشتر بخوانید:
