شب چله، یکی از بلندترین شب‌های سال در کشور ما است. به این شب، شب یلدا می‌گویند. شب یلدا، تدارکات و مراسمات خاص و مهمی دارد. همه خانواده‌های ایرانی از گذشته تا به امروز این رسومات را به جای می‌آورند. نکته اصلی و مهم این شب قشنگ، چیدمان سفره است. هر چه که بیشتر می‌گذرد، چیدمان سفره شب یلدا خلاقانه‌تر می‌شود. حال سوال اصلی این است که نکات اصولی چیدمان سفره شب یلدا چیست؟ در ادامه با توکا مگ همراه باشید تا به این سوال شما پاسخ دهیم.
شب یلدا چه شبی است؟
شب چله یا شب یلدا، اصطلاحا طولانی‌ترین شب سال است. مردم ایران از قدیم آن را جشن می‌گیرند. این جشن قدیمی در سال ۱۴۰۱ به عنوان میراث جهانی به ثبت رسید. این جشن جایگاه ویژه‌ای در تاریخ و فرهنگ مردم ایران دارد.
شب یلدا از آخرین روز پاییز یعنی غروب آفتاب ۳۰ آذر آغاز می‌شود. این شب تا نخستین روز زمستان یعنی طلوع آفتاب در اول دی ماه ادامه دارد. در ایران هر شهر و هر قومیتی، آداب‌ورسوم و آیین‌های خاص و متفاوت خودش را دارد. ولی کلیات دکور شب یلدا مثل آجیل، انار و هندوانه و رنگ‌های قرمز در هر قومی مشترک است.
نکات اصولی چیدمان سفره شب یلدا چیست؟
برای داشتن سفره شب یلدای زیبا و اصولی، ایده‌ها و روش‌های مختلفی وجود دارد. برای چیدن این سفره، شما با محدودیتی مواجه نیستید. البته می‌توانید برای اهمیت بیشتر به سنت‌های قدیمی، سفره‌ها را به شکل سنتی چیدمان کنید. یا حتی می‌توانید از جدیدترین تزیینات شب یلدا استفاده کنید.
باید گفت که در حقیقت چیدمان سفره شب یلدا بیشتر به سلیقه شما بستگی دارد. البته برخی از اجزای سفره جزو مواردی هستند که باید حتما در هر سفرهای قرار بگیرند. در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
اجزای اصلی سفره شب یلدا چیست؟
در ادامه پاسخ به سوال نکات اصولی چیدمان سفره شب یلدا چیست؟ باید گفت که برخی از موارد سفره را می‌توان اجزای اصلی سفره شب یلدا دانست. چراکه از زمان‌های بسیار قدیم این موارد در سفره‌های شب یلدا قرار داشته است.
- انار و دیگر میوه‌های سرخ و پاییزی
- آجیل
- هندوانه
- کتاب حافظ و شاهنامه
- شمع
البته همانطور که گفته شد شما می‌توانید از خوراکی‌ها یا تزئینات دیگر نیز استفاده کنید. برای مثال برخی از افراد دوست دارند که سفره را بسیار تجملاتی و شلوغ چیدمان کنند. برخی نیز دوست دارند سفره شب یلدای آن‌ها ساده و قدیمی باشد. به این شکل بیشتر حس و حال سفرهای قدیمی و این سنت کهن زنده نگه داشته می‌شود.
آجیل سفره شب یلدا
سفره شب یلدا شامل خوراکی‌های متنوع، به‌خصوص آجیل و خشکبار است. مخلوط خشکبار و آجیل در سفره شب یلدا به اسم آجیل شب یلدا شناخته می‌شود. این آجیل ترکیبی از خوراکی‌های شور و شیرین و مغزهای مختلف است. بادام هندی، پسته، مغز گردو، انجیر خشک، کشمش، انواع میوه خشک مثل برگه زردآلو و … بخشی از آجیل شب یلدا است.
میوه‌های سرخ سفره شب یلدا
میوه‌هایی مثل انار، هندوانه و سیب سرخ سه تا از میوه‌های مهم سفره شب یلدا هستند. چیدمان این میوه‌ها سر سفره، کاملا سلیقه‌ای هست. برخی به سلیقه خود انار دان‌شده یا ساده و یا هندوانه تزیین شده در سفره شب یلدا می‌گذارند.
رنگ قرمر در سفره شب یلدا
در ادامه پاسخ به سوال نکات اصولی چیدمان سفره شب یلدا چیست؟ باید گفت که نماد نور خورشید و روشنایی در آیین نیاکان ایرانیان، رنگ سرخ است. به همین دلیل بیشتر اجزای سفره شب یلدا با رنگ قرمز است.
حافظ و شاهنامه در سفره شب یلدا
فال حافظ و شاهنامه‌خوانی، بخش مهمی از رسم‌های جذاب شب یلدا است. هر خانواده‌ای شاهنامه یا حافظ را به سلیقه خود در سفره یلدا قرار می‌دهد. افراد حین میل کردن تنقلات، به شاهنامه‌خوانی یا گرفتن فال حافظ مشغول می‌شوند. توجه به ادبیات یکی از فرهنگ‌های باستانی ایرانیان در شب یلدا است. البته خوشبختانه هنوز هم بین برخی از مردم رواج دارد.
شیرینی در سفره شب یلدا
هر خانواده‌ای طبق خوراکی‌های سنتی شهرشان، شیرینی‌های متفاوتی در سفره یلدا استفاده می‌کنند. انواع نقل، حلوا، شیرینی‌های سنتی، باسلوق، رنگینک و … جزو شیرینی‌هایی است که در این شب‌ها خیلی استفاده می‌شود.
آتش و گرما در سفره شب یلدا
آتش، یکی از نمادهای قدیمی است. ای نماد از قدیم مردم را به‌دور خود جمع می‌کرد. همچنین نمادی از خورشید و دور کردن نحسی و تاریکی است. به همین دلیل، خیلی از افراد در گذشته شب چله را دور کرسی و گرمای آن جمع می‌شدند. امروزه این نماد در قالب استفاده از انواع شمع‌های رومیزی اجرایی می‌شود.
کرسی
یکی از نمادهای شب یلدا، کرسی است. اگر می‌خواهید رنگ و بوی قدیمی به شب یلدا خود دهید، بهتر است که از کرسی استفاده کنید. البته می‌توانید از کرسی‌های برقی هم استفاده کنید. یا حتی می‌توانید پتوهایی پنبه‌ای یا به اصطلاح قدیمی‌ها لحاف کرسی را روی میز عسلی پهن کنید تا شکل کرسی بگیرد.
مجمعه
مجمعه، یکی دیگر از نمادهای شب یلدا است. مجمعه‌ها سینی‌های گرد مسی سنگینی هستند که در گذشته خیلی استفاده می‌شد. این ظرف امروزه بیشتر برای دکور استفاده می‌شود. می‌توانید آن را روی میز یا کرسی بگذارید و تنقلات و خوراکی‌ها را داخل آن بگذارید.
سایر تزئینات
تزئینات دیگری چون انواع شمع، عود، روبان‌های رنگی و ظرف‌های مختلف با توجه به سلیقه شخصی هر کسی در سفره شب یلدا استفاده می‌شود. ابته این اجزا جزو رسم و رسوم به‌حساب نمی‌آیند.
ظروف خاص قدیمی
احتمالا شما هم کاسه‌های کوچک یا ظروف مخصوص برای چیدمان سفره هفت‌سین داشته باشید. برای چیدمان اصولی سفره شب یلدا، می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. در نظر داشته باشید که بهترین گزینه‌ها برای خلق فضای قدیمی استفاده از ظروف سفالی، چینی‌های گل‌سرخی و ظروف مسی هست. اندازه ظروف بستگی به تعداد خوراکی‌ها دارد. اما توجه داشته باشید که برای هندوانه و انار، دو ظرف بزرگ لازم دارید.
رومیزی یا سفره؟
منظور از سفره همان رومیزی است. گذشته نقش هنر و اصالت در تار و پود زندگی گذشتگان پر رنگ بود. آن زمان خبری از دنیای پلاستیکی و سفره‌های یک بار مصرف نبود. در نتیجه استفاده از ترمه نه تنها برای مهمانی‌ها، بلکه برای استفاده روزمره نیز کاربرد داشته. پس اگر می‌خواهید آن اصالت را مهمان شب‌نشینی کنید، ترمه یا سفره‌ها قلمکار استفاده کنید.
در این مقاله به سوال نکات اصولی چیدمان سفره شب یلدا چیست؟ پاسخ دادیم. امیدواریم که از مطالعه از لذت برده باشید.
