زنده یاد اکبر گلپایگانی (گلپا) ازخوانندگان محبوب ایرانی در عرصهی موسیقی اصیل بوده است. گلپا در طول سالهای فعالیت خود آثار بسیار با ارزشی را ساخته که هنوز هم مورد علاقهی مخاطبان موسیقی میباشد. در این مقاله از مجلهی خبری تو کامگ قصد داریم به بیوگرافی و زندگی نامهی اکبر گلپایگانی این خواننده محبوب ایرانی می پردازیم.
بیوگرافی اکبر گلپایگانی
او زادهی ١٠بهمن ماه سال 1312 در تهران میباشد. این خواننده در رشتهی نقشه برداری دیپلم داشته و بعد از آن نیز در دانشکده افسری قبول میشود. اما از این دانشگاه انصراف داده و در زمینهی مسکن شروع به فعالیت میکند. اما به دلیل علاقه به موسیقی در این زمینه مشغول به کار میشود. اکبر گلپایگانی معروف به گلپا درعرصه موسیقی اصیل ایران فعالیت داشته و پدر و پدر بزرگش نیز از خوانندگان معروف کشور بودند.
خانواده اکبر گلپایگانی
گلپا در تکیه زرگرهای تهران متولد شد پدر او محمد حسین گلپایگانی معروف به مرشد حسین مرثیه خوان بود. او به غیر از خود ۴ برادر و یک خواهر دارد که برادرهایش در عرصه موسیقی و آواز فعال هستند.
گلپا در ۵ سالگی مادر خود را از دست داد او در این باره در خاطراتش گفتهاست: «در آن زمان برای سلامتی مادرم اذان میخواندم و تا یک ماه هم روز مشغول مناجات بودم».
از قاری قرآن تا فراگری موسیقی
زمانی که گلپایگانی در سال 1318 به دبستان فرهنگ وارد شد به عنوان قاری کلاسش او را انتخاب کردند. بعد از آن و به دنبال فعالیتهایش در این زمینه با تعدادی تعزیه خوان و قاری آشنا شد و زیر نظر آنها اصول آوازخوانی را فراگرفت. با این حال به طور جدی در سال 1320 و در زیر نظر پدر خود موسیقی و دستگاههای آن را آموزش دید.
اولین تجربه حضور در ارکستر
اکبر گلپایگانی در سال ۱۳۲۶ برای نخستین بار توانست به یک گروه ارکستر کُر وارد شود. او یک سال بعد یعنی در سال ۱۳۲۷ به مدرسه نظام راه یافت و از سال 1327 توانست موسیقی را زیر نظر اساتید تراز اول این عرصه فرابگیرد. همچنین در سال 1328 در مدرسهی نظام با حسین خواجه امیری (ایرج) همکلاس بود.
اولین آواز رسمی گلپا
بر طبق بیوگرافی و زندگی نامه اکبر گلپایگانی، او نخستین آواز خود را در مایهی ابوعطا در 16سالگی در یک جشن خصوصی در منزل استاد مرتضی خان محجوبی بدست آورد.
رسیدن به شهرت با آهنگ یاحقی
گلپا در فرودین ماه سال ۱۳۳۸ ترانهای را بدون ساز در برنامهی رادویی گلها اجرا کرد و به این ترتیب به عنوان خواننده جوان ناشناس معرفی شد. چند روز بعد از این ماجرا با اجرای آهنگی از محسن یاحقی طرفداران بسیاری بدست آورد.
تجربهی بازیگری و لقب گلپا
در سال 1348 داستانی ٧ قسمتی را در رادیو بازی کرد و سپس در سال 1350 در فیلم حنجره طلایی به ایفای نقش پرداخت. همین موضوع باعث شد به او لقب گلپا و حنجره طلایی را بدهند.
زندگی خصوصی و ازدواج اکبر گلپایگانی
اکبر گلپایگانی با همسر خود گلرخ گرایلی در سال ۱۳۴۶ در یک مهمانی خانوادگی آشنا و به صورت سنتی ازدواج کرد. در زمان ازدواج گلپا 34 ساله و همسرش 17 ساله بودند.
حاصل این ازدواج دو فرزند دختر میباشد. ساقی گلپایگانی متولد 1 اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۹، متأهل و فوق تخصص قلب در آمریکا زندگی میکند و ساغر متولد٣ فروردین ماه سال۱۳۵۰، متأهل بوده و دکترای ریاضیات دارد او سالها در بورس فرانسه مشغول به کار بود.
فوت و محل دفن اکبر گلپایگانی
این استاد بزرگ موسیقی در سن 89 سالگی و به دلیل کهولت سن و ایست قلبی سرانجام در ۱۳ آبان سال ۱۴۰۲ چشم از جهان فروبست. پیکر او در قطعهی هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شدهاست.
آلبومهای اکبر گلپایگانی
او در طول سالهای فعالیت خود ترانهها و آلبومهای زیادی را ساختهاست که در ادامهی مقاله بیوگرافی و زندگی نامه او به آنها اشاره کردهایم:
- موی سپید
- مست عشق
- عقیق
- دل ای دل
- بزم عاشقان (مشترک با ایرج)
- روی برگی بنویس عشق
- چرا عاشق نباشم
- قدر محبت
- مست مستم
- سرگذشت
- عشق
- گل عشق
- تقدیر
- برگ سبز
- شاخه گل
- آوازه خوان
- قهر و ناز
جوایز و افتخارات اکبر گلپایگانی
استاد اکبر گلپایگانی به دلیل آثار بزرگ و بینظیری که ساختهاست به دفعات جوایز زیادی را دریافت کرده که در ادامه لیستی از آنها را برای شما تهیه کردهایم:
1.به عنوان اولین خواننده در سال 1335 توسط سازمان یونسکو برای اجرای کنسرت دعوت شد.
2.رکورد دار بیشترین اجرای آهنگ در برنامه گلها
3.دعوت به برنامه رویال دایان لندن به عنوان برترین خواننده کشور و اجرای برنامه در سال 1352
4.کسب دکترای افتخاری هنر در رشته آواز از دانشگاه کلمبیای آمریکا در سال ۱۹۹۴.
5.اعطای دکترای افتخاری اقتصاد و هنر به از سازمان یونسکو در سال ۱۳۸۱.
6.کسب دکترای افتخاری و اسکار هنر موسیقی در سال ۱۳۸۴ از دانشگاه بوداپست مجارستان.
7.اعطای دکترای افتخاری و مدال هنر در سال ۱۳۸۴ از سازمان ملل متحد و نماینده این سازمان به او
8.اهدای دکترای ادبیات فارسی از دانشگاه شیراز در خرداد سال ۱۳۸۴ (اعطای دکترا توسط پرفسور سیسختی و پرفسور ذوالقدر)
9.دریافت دکترای افتخاری از دانشگاه تهران در دی ماه سال ۱۳۸۴.
10.آوای گلپایگانی در فیلمی به نام «مده آ» ساخته کارگردان ایتالیایی استفاده شد.
11.در سال 1380 به عنوان محبوبترین خواننده در بین تمام خوانندگان داخلی و خارجی برگزیده شد و همچنین ترانه عشق پاک او را به عنوان برترین آهنگ سال انتخاب کردند.
12. رکورد دار پر فروشترین کاست در سال 1383.
13.دریافت جایزه سپاس فرانسه از طرف سنای این کشو درسال 1386.
14.اعطای جایزه بزرگ انساندوستی فرانسه به اکبر گلپایگانی در فروردین ۱۳۸۷.
15.کسب جایزه رز طلایی در سال ۱۳۹۱.
کلام آخر
در این مقاله سعی کریدم به بخش کوچکی از بیوگرافی اکبر گلپایگانی خواننده محبوب ایرانی اشاره کنیم. این خواننده در طول سالهای فعالیت خود به عنوان استاد در دانشگاههای داخل و خارج از کشور موسیقی را تدریس کرده و هنرمندان بزرگی را در این زمینه پرورش داده است.
بیشتر بخوانید: