امروزه با گسترش کار در حوزه اینترنت، افراد زیادی برای کسب درآمد به جای مراجعه حضوری به یک شرکت یا اداره، در خانه به صورت دورکاری به فریلنسری و طراحی مشغول می‌شوند. این سبک کار، آزادی بیشتری به افراد داده و شرایط کاری گسترده‌تری را در داخل و خارج از ایران فراهم می‌سازد. اما برخی از مسلمانان بر این باورند که نظر قطعی راجع به حکم حلال بودن روزی و درآمد فریلنسری و طراحی وجود ندارد. در این بخش از توکامگ، به بررسی حکم شرعی کسب درآمد از فریلنسری و طراحی می‌پردازیم.
ملاحظات شرعی در تعیین حلال بودن درآمد فریلنسری و طراحی
دنیای دیجیتال امروزه فرصت‌های شغلی و امکانات زیادی را به منظور کسب درآمد در اختیار افراد می‌گذارد. اما بهتر بدانید اگر مسیر کسب درآمد با قواعد شرعی هماهنگ نباشد، پولی که به دست می‌آورید برکتی نخواهد داشت. در عین حال، درآمد شما آثار منفی زیادی بر زندگی معنوی و مادی‌تان می‌گذارد.
به‌طور کلی، کسب درآمد از فریلنسری و طراحی اعم از گرافیک، طراحی سایت، تدوین ویدئو و … از نظر شرعی جایز است، به شرط آنکه ملاحظات لازم در آن رعایت شوند. فریلنسری و طراحی یک شغل حلال می‌باشند، مگر اینکه وارد زمینه‌های خلاف شرع یا خلاف قانون گردند. از جمله شروط لازم در خصوص حکم شرعی کسب درآمد از فریلنسری و طراحی عبارتند از:
موضوع کار باید تماما حلال باشد.
طراحی یا اجرای پروژه‌هایی که محتوای حرام اعم از تبلیغات قمار، مشروبات الکلی، غیراخلاقی، ترویج باطل و … دارند، به هیچ عنوان جایز نیستند. در مقابل، به راحتی می‌توانید از طریق طراحی کسب‌وکارهای سالم، آموزش، سرگرمی پاک، هنرآموزی و … به درآمد حلال بپردازید. آیا می‌دانید حکم شرعی کاشت ناخن از نظر مراجع تقلید چیست؟
رعایت قرارداد تنظیم شده و حق‌الناس
تعهدات و شرایط کاری باید طبق شرایط و احکام دین، در طی یک قرارداد تنظیم شوند. در نتیجه، رعایت محتوای قرارداد نسبت به حق و حقوق کارفرما یک ضرورت به حساب می‌آید. از جمله مواردی که حکم شرعی کسب درآمد از فریلنسری و طراحی آن‌ها را حرام می‌کنند، حق‌الناس اعم از کپی‌رایت، استفاده غیرمجاز از آثار دیگران و سایر موارد این چنینی هستند.
روش پرداخت صحیح حق و حقوق معاملات
نوع پرداخت حقوق و کسب درآمد باید طبق معاملات، عادلانه و شفاف باشند. در عین حال، استفاده از ارزهای رایج و ارز دیجیتال نیز با هدف مشروع اشکالی ندارند.
دیدگاه مراجع تقلید درباره درآمد فریلنسری و طراحی
با توجه به ملاحظات و شروطی که در رابطه با حلال بودن درآمد فریلنسری و طراحی ذکر شد، برای آنکه نسبت به حقوق خود اطمینان داشته باشید، بهتر بررسی دیدگاه مراجع تقلید را نیز انجام دهید.
آیت‌الله خامنه‌ای
درآمدی که از طریق کارهای هنری، طراحی، گرافیک، برنامه‌نویسی و … به دست می‌آیند به صورت کامل حلال هستند. مگر اینکه برای امور حرام مانند ترویج فساد یا باطل به کار برده شوند. برای آشنایی با حکم اکستنشن و کاشت مژه مصنوعی این مقاله را از دست ندهید.
آیت‌الله سیستانی
هر کاری که ذاتاً مباح باشد و کمک به حرام محسوب نشود، جایز است. دریافت مزد برای چنین کارهایی نیز حلال می‌باشد. برای مثال طراحی برای آموزش، تجارت سالم یا سرگرمی جایز بوده اما طراحی برای قمار، مشروبات یا محتوای غیراخلاقی حرام هستند.
آیت‌الله مکارم شیرازی
انجام کارهای هنری ارزشمند و حلال بوده، مگر آنکه در خدمت فساد یا اشاعه منکر قرار داشته باشند. رعایت حق‌الناس و کپی‌رایت نیز یک امر الزامی به حساب می‌آیند.
آیت‌الله وحید خراسانی
کسب درآمد از هر روشی که خلاف شرع نباشد، ممنوعیت ندارد. همچنین باید طرفین تأکید دارند که قرارداد روشن، بدون ابهام و عادلانه تنظیم گردد.
جمع‌بندی
به صورت کلی، اگر به‌عنوان یک فریلنسر در حوزه طراحی، گرافیک، تولید محتوا یا برنامه‌نویسی فعالیت می‌کنید و سراغ پروژه‌های حرام نمی‌روید، نیازی به نگرانی در بابت حلال یا حرام بودن درآمدتان وجود ندارد.
