پوسیدگی دندان بیماری شایعی است که ممکن است بیشتر افراد به آن دچار باشند. برای درمان پوسیدگی دندان، توصیه میشود بعد‌از‌خوردن هر وعده غذایی بهتر است مسواک بزنید چون مواد غذایی با اسید، باکتری و آب دهان ترکیب میشود و پلاک‌هایی را ایجاد می‌کند که به ساختار اصلی دندان آسیب می‌رساند. این بیماری در مراحل اولیه پوسیدگی تشخیص داده نمی‌شود و فرد زمانی متوجه پوسیدگی دندان میشود که دچار درد و خرابی وخیمی شده‌است. هرفردی ممکن است دچار این بیماری شود. ولی خبر خوب این است که با رعایت چند نکته ساده ولی تاثیر گذار می‌توانید دندان‌های خود را سالم نگهداری کنید. در ادامه مقاله به درمان و پیشگیری از پوسیدگی دندان پرداخته‌ایم، با توکامگ همراه باشید.
پوسیدگی دندان چیست؟
پوسیدگی یا خرابی دندان زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها با اسید به مینای دندان آسیب برسانند و باعث بروز حفره و پوسیدگی بر روی دندان میشود. این بیماری به سن، جنسیت، شرایط جسمانی فرد مربوط نمی‌شود و هر فردی با هر سن و سالی می‌تواند دچار پوسیدگی دندان شود. پوسیدگی دندان ممکن است با عفونت و درد همراه باشد، که اگر آن را درمان نکنید این خرابی به مرور زمان به لایه‌های بیشتر دندان نفوذ می‌کند و باعث عفونت و خراب شدن دندان‌های دیگر شما میشود.
چه عواملی باعث بروز پوسیدگی دندان میشود؟
جرم‌هایی که روی سطح دندان قرارگرفته‌است باعث آزادسازی اسید میشود و در نتیجه به مینای دندان آسیب می‌رسانند. این آسیب با از بین رفتن مواد معدنی دندان جدیت پیدا می‌کند و به خرابی دندان منجر میشود. عواملی که باعث پوسیدگی دندان میشود، عبارتند از:
- خشکی دهان: زمانی که بزاق کافی در دهان ما نباشد، قطعات کوچک غذا و قند موجود در دهان از بین نمی‌رود و در نتیجه پوسیدگی رخ می‌دهد.
- کربوهیدرات: یکی دیگر از عواملی که باعث بروز پوسیدگی میشود استفاده بیش از حد شکر و نشاسته است.
- نوشیدنی‌های اسیدی: عواملی که باعث ایجاد پلاک در دندان میشود استفاده از نوشابه، نوشیدنی‌های انرژی زا و خوراکی‌های شیرین و… است.
- فست فود: خوردن‌غذاهای حاظری و فست فود به مینای دندان آسیب می‌زند و همچنین باعث تولید پلاکت میشود.
- مرکبات: مرکبات به دلیل میزان زیاد اسیدی که دارد سلامت دندان‌ها را به خطر می‌اندازد.
- رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان: رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان به پوسیدگی دندان منجر میشود. هرفردی باید روزانه دو بار مسواک بزند و بعد از هر وعده‌ی غذایی نخ دندان بکشد و از دهانشویه استفاده کند.
- کمبود فلوراید: اگر باکتری‌ها روی دندان رشد کنند باعث پوسیدگی دندان‌ها میشود پس حتما روزی دوبار دندان‌های خود را با خمیر دندان حاوی فاوراید مسواک بزنید فلوراید دندان شما را از اسید و تولید پلاکت محافظت می‌کند.
- سیگارکشیدن: سیگار دارای نیکوتین، تار و قطران است که‌می‌تواند باعث لکه و پسیدگی دندانشود.
علائم‌های پوسیدگی دندان چیست؟
پوسیدگی دندان در اوایل از خود هیچ نشانه‌ای بروز نمی‌دهد و زمانی که دچار حساسیت به گرما، سرما و طعم شیرین و درد دندان شده‌اید رخ می‌دهد و در صورتی که عفونت کرده باشد با آبسه و چرک خود را نشان می‌دهد. معمولا پوسیدگی دندان‌ها با تیرکشیدن و درد دندان همراه است که باخوردن غذاهای متنوع درد آن بیشتر میشود. دیگر علائم‌های پوسیدگی دندان عبارتند از:
- بوی بدن دهان: وجود بوی بدن دهان تنها به دلیل پوسیدگی دندان نیست، بلکه ممکن است بخاطر بیماری‌های مربوط به لوزه، سینوس‌ها، مصرف سیر، پیاز و دخانیات باشد. ولی اگر دندان پوسیده دارید می‌تواند علت بوی بد دهان شما باشد. زیرا مواد غذایی در قسمت پوسیدگی دندان باقی بماند و فاسد میشود و در نتیجه باعث بوی بد دهان میشود.
- ایجاد لکه روی دندان: اگر دندان دچار پوسیدگی شود روی دندان‌ها لکه‌های قهوه‌ای، خاکستری و سفید ایجاد میشود.
- درد دندان: هرگونه آسیبی که به مینای دندان‌ها برسد باعث ایجاد عفونت میشود و درد شدیدی هنگام خوردن شیرین‌جات و غذای داغ و سرد حس می‌کنید.
- بدمزه شدن دهان: وقتی که به مینای دندان آسیبی می‌رسد و دچار عفونت و پوسیدگی دندان میشود، مزه دهان هم تغییر می‌کند و بدمزه میشود.
- تورم لثه: هنگامی که دندان دچار التهاب، عفونت و پوسیدگی میشود لثه متورم میشود و با تغییر رنگ و سیاه شدن همراه است.
بیماری‌هایی که باعث بروز پوسیدگی و خرابی دندان میشود؟
هیچکدام از اعضای بدن به طور مستقل عمل نمی‌کنند و تمامی اندام‌های بدن به یکدیگر متصل هستند. دهان یکی از راه‌های تشخیص بیماری‌ها و علائم هشدار دهنده که در بدن جریان دارد نشان می‌دهند. در این بخش به بیماری‌هایی که باعث پوسیدگی دندان میشود، اشاره کرده‌ایم.
- بیماری‌های دهانی: بیماری‌های دندانی، بیماری لثه، آفت و آبسه دندانی
- عوامل روانی: استرس، اظطراب، فشارهای روحی و عصبی بودن
- وراثی: ممکن است مشکلات دندانی و دهانی به وراث برگردد.
- عوامل مکانیکی: ضربه و فشار بر روی دندان‌ها می‌تواند منجر به شکستگی و ترکیدگی دندان‌ها بشود.
- دیابت: دیابت رابطه مستقیمی با خشکی دهان دارد و در نتیجه به افزایش باکتری در دهان منجر میشود.
- تغذیه نامناسب: تغذیه نامناسب و استفاده از الکل، اسیدها و مواد غذایی پرچرب و پرگلوکز باعث میشود اسید معده زیاد شود و باعث پوسیدگی و خرابی مینای دندان شود.
برای پیشگیری از پوسیدگی دندان چه کنیم؟
قبل از اینکه دندان‌ها دچار پوسیدگی و خرابی شود، باید از آن‌ها در برابر عفونت و باکتری محافظت کنید. در این مقاله راه‌های جلوگیری از پوسیدگی دندان ذکر شده است.
- مسواک زدن
بعد از خوردن هر وعده غذایی مسواک بزنید. چرا مواد غذایی با اسید، باکتری و آب دهان ترکیب میشود و پلاک‌هایی را ایجاد می‌کند که به ساختار اصلی دندان آسیب می‌رساند. توصیه میشود از خمیر دندان و ژل دندانی حاوی فلوراید استفاده کنید.
2. استفاده از دهانشویه
دهانشویه به دلیل اینکه حاوی فلوراید می‌باشد به پاک کردن، از بین بردن پلاکت‌ها و باکتری‌ها تاثیر بسزایی دارد. از دهانشویه فاقد الکل و حاوی فلوراید استفاده کنید، چون الکل باعث خشکی دهان میشود و همین امر رشد باکتری‌ها را سرعت می‌بخشد.
- استفاده از نخ دندان
استفاده از نخ دندان همراه مسواک زدن تاثیر بسزایی در سالم ماندن دندان‌ها دارد چرا که تمام ذرات غذا از لابه لای دندان خارج میشود. اگر مواد غذایی داخل و لابه لای دندان بماند فاسد میشود و باکتری‌ها جذب آن شده و باعث ایجاد پلاک میشود.
- رژیم غذایی سالم و مناسب
داشتن یک رژِیم غذایی مناسب و سالم در سلامت دندان‌ها نقش مهمی دارد. برخی از مواد غذایی که از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند عبارتند از:
- مصرف سبزیجات‌ها و میوه‌ها
- نوشیدن آب کافی
- مصرف لبنیات
- ترک سیگار و دخانیات
مصرف دخانیات و تنباکو نه تنها به دندان‌ها آسیب می‌زند بلکه باعث به وجود آمدن انواع سرطان دهانی و ریه میشود. مصرف سیگار و دخانیات آسیب جدی به دندان‌ها وارد می‌کند و منجر به پوسیدگی، ایجاد لکه و زرد شدن دندان میشود.
- مصرف کم شیرینی‌جات
مضرترین خوراکی‌ها برای دندان شکلات، آبنبات، شیرینی، کربوهیدرات و نشاسته است که آسیب زیادی به دندان‌ها می‌زند. سعی کنید در میان وعده از شیرین، کلوچه و کیک استفاده نکنید ولی اگر خوردید حتما بعد از میل کردن شیرنی‌جات مسواک بزنید.
راه‌های درمان پوسیدگی دندان
شاید برایتان سوالی پیش بیاید که آیا پوسیدگی دندان قابل درمان است یا نه؟ این موضوع به شدت پوسیدگی دندان مربوط میشود که اگر شدت آن زیاد باشد نمی‌توانید با روش‌های خانگی آن را حل کنید. ما در ادامه مقاله به را‌های درمان پوسیدگی دندان پرداخته‌ایم.
- مصرف فلوراید (فلراید تراپی)
استفاده از خمیردندان، مایع، ژل و لاک روی دندان که حاوی فلوراید است به پوسیدگی دندان که به تازگی شروع شده و فقط حفره و لک‌های بسیار کوچیکی روی دندان ایجاد شده می‌تواند بهبود ببخشد و از بین رفتن مینای دندان را به تاخیر بیندازد و قسمت‌هایی که دچار خرابی و از بین رفته را ترمیم کند.
- آب نمک
یکی از روش‌های رایج و ساده برای درمان پوسیدگی و تسکین درد دندان آب نمک می‌باشد که باکتری‌‌های موجود را از بین می‌برد و PH دندان را در حالت تعادل نگه می‌دارد.
- پر کردن دندان خراب
اگر پوسیدگی و خرابی دندان شدت بگیرد حفره‌های داخل دندان به وجود می‌آید که با پر نکردن این حفره‌ها احتمال شکستن آن افزایش پیدا می‌کند پس اگر داخل دندان شما حفره‌ای ایجاد شده حتما برای درمان به یک دکتر دندان پزشک مراجعه کنید.
- روکش دندان
زمانی که پوسیدگی دندان شدید باشد و به عصب برسد و منجر به ضعف دندان بشود بهترین روش برای نجات دندان روکش کردن آن است که از موادی به جنس سرامیک با قالب دندان خود بیمار جایگزین دندان میشود.
- کشیدن دندان پوسیده و خراب
زمانی که پوسیدگی و خرابی دندان به درجهای می‌رسد که قابل ترمیم نیست باید کشیده شوند و به جای دندان اصلی از بریج یا ایمپلنت دندان استفاده کنید.
کلام آخر
در این مقاله درباره درمان و پیشگری از دندان صحبت کردیم و همچنین به علت و علائم پوسیدگی دندان پرداختیم و شما در صورتی که با این علائم روبه رو شدید می‌توانید به پزشک مربوطه مراجعه کنید و اقدامات لازم را انجام دهید.
بیشتر بخوانید:
