تداخل دارویی چیست؟ رایج‌ترین علائم آن کدامند؟ آیا تاکنون به این فکر کرده‌اید که مصرف همزمان دو یا چند دارو، چه عوارضی می‌تواند به همراه داشته باشد؟! تداخل دارویی یکی از مشکلات رایجی است که اغلب افراد بدون آنکه تصورش هم بکنند، به آن دچار شده‌اند. به این ترتیب، در این بخش از توکامگ، قصد داریم به این موضوع بپردازیم.
منظور از تداخل دارویی چیست؟
زمانی که بدون آگاهی از عواقب تداخل دارویی، یک یا چند دارو را به صورت همزمان مصرف می‌کنید، ممکن با عوارض و مشکلات شایع زیادی روبرو شوید. امروزه اهمیت به سلامتی و مراقبت از آن بیش از هر چیزی قابل توجه است.
در هنگام تداخل دارویی، نحوه عملکرد داروهایی که مصرف کردید، به روی یکدیگر تاثیر می‌گذارند. در نتیجه اثربخشی آن‌ها کاهش یافته و عوارض جانبی ناخواسته‌ای رخ می‌دهند. بهتر بدانید تداخلات دارویی، تنها با مصرف همزمان یک یا چند دارو صورت نمی‌گیرند و ممکن تحت‌تاثیر یک نوشیدنی یا غذا نیز باشند.
همچنین زمانی که فرد دارویی بدون نسخه را با یک داروی تجویز شده مصرف می‌کند، ممکن تداخل دارویی صورت بگیرد. گاهی این مسئله شرایط اورژانسی برای افراد ایجاد نموده و فرد باید به صورت جدی توسط پزشک درمان شود. به عنوان یک والد، بهتر بدانید بیماری‌های شایع کودکان کدامند؟
انواع تداخلات دارویی
تداخل دارویی چیست؟ رایج‌ترین علائم آن کدام هستند؟ بهتر بدانید تداخلات دارویی در انواع متنوعی وجود دارند که آگاهی از آن‌ها به حفظ سلامتی شما کمک زیادی می‌کند. از انواع تداخلات دارویی شامل موارد زیر هستند:
تداخل دارو – دارو
واکنش دارو با دارو زمانی رخ می‌دهد که دو یا چند قرص یا شربت با یکدیگر میل کنید. برای مثال مصرف همزمان داروی ضدانعقاد خون وارفاین و داروی ضدقارچ فلوکونازول، باعث ایجاد خطر خونریزی می‌شود. بهترین داروی گیاهی برای اعصاب و افسردگی در بهبود این عارضه تاثیرگذار است.
تداخل داروی تجویزی با داروی بدون نسخه
گیاهان دارویی و مکمل‌های غذایی از رایج‌ترین داروهای بدون نسخه هستند. از جمله نمونه تداخلات دارویی می‌توان به بروز مشکل بین یک دیورتیک و ایبوپروفن اشاره کرد. چرا که ایبوپروفن می‌تواند میزان اثربخشی دیورتیک را از بین ببرد.
تداخل دارو – بیماری
تداخل دارویی چیست؟ رایج‌ترین علائم آن چه چیزهایی هستند؟ بهتر بدانید برخی از داروها باعث بدتر شدن یک بیماری می‌شوند. همچنین برخی از بیماری‌ها در مقابل عامل تشدید عوارض جانبی داروها می‌باشند. برای نمونه، مصرف داروهای ضداحتقان در مواقع رایجی برای سرماخوردگی تجویز می‌گردند. اما این دارو برای افراد دارای فشار خون بالا مناسب نیست.
تداخل دارو – غذا
زمانی تداخلات دارویی با غذا صورت می‌گیرد که یک نوشیدنی یا غذای خاص اثربخشی دارو را کاهش دهد. برای مثال مصرف برخی از انواع استاتین‌ها که به منظور درمان کلسترول بالا به کار برده می‌شوند، نسبت به آب گریپ‌فروت واکنش نشان خواهد داد.
همچنین خوردن این نوشیدنی بعد از استاتین‌ها، باعث باقی ماندن بقایای این دارو در بدن گردیده و منجر به خطر آسیب کبدی و نارسایی کلیه می‌گردد. با انواع داروی گیاهی برای کشتن میکروب معده آشنا شوید.
تداخل دارو – الکل
برخی از داروها زمانی که به همراه الکل مصرف شوند، منجر به ایجاد خستگی در بدن می‌گردند. همچنین در واکنش‌پذیری دارو در بدن تاخیر ایجاد می‌کند. برای نمونه مصرف داروهای حاوی الکل با آنتی‌بیوتیک مترونیدازول زمانی که با الکل ترکیب گردد، گرگرفتگی، درد شکم و استفراغ را به همراه می‌آورند.
علائم رایج تداخلات دارویی کدامند؟
تداخل دارویی چیست؟ رایج‌ترین علائم آن چه چیزهایی هستند؟ به صورت کلی، نشانه‌های تداخلات دارویی با توجه به نوع مصرف، کاملا متنوع است. تشخیص بیماری‌ها از زبان در طب سنتی به بهبود سریع‌تر شما کمک می‌کند. از جمله رایج‌ترین علائم آن عبارتند از:
- کاهش اثربخشی و تاثیر دارو در درمان بیماری یا روی بدن
- افسردگی
- افزایش ضربان قلب و غیرطبیعی
- درد یا کوفتگی در عضلات
- تهوع و استفراغ
- سرگیجه و خواب‌آلودگی
- جوش پوستی، التهاب و بثورات
- اضطراب و بی‌قراری
عوامل موثر در تداخلات دارویی
در این بخش از مقاله، بهتر بدانید که چه عواملی در واقع در ایجاد تداخلات دارویی موثر هستند. آیا می‌دانید بیماری خودایمنی چیست؟ از جمله مهمترین فاکتورهایی که منجر به افزایش تداخل یا بروز آن می‌شوند، به شرح زیر می‌باشند:
جنسیت
تفاوت‌های جنسی اعم از اختلاف در بین آناتومی و هورمون‌ها باعث بروز تداخلات دارویی می‌شوند. همچنین مطالعات نشان داده‌اند که متابولیزه داروی زولپیدم در مردان دو برابر سریع‌تر از زنان می‌باشد.
وزن
در واقعیت برخی از داروها براساس وزن افراد مشخص می‌شوند. بنابراین، زمانی که تغییرات وزنی صورت می‌گیرد، دوز دارو نیز باید متقابلا با آن تغییر یابد. در غیر این صورت، ممکن تداخلات دارویی اتفاق افتند. اگر از اضافه وزن رنج می‌برید، بهتر از 10 نکته طلایی برای لاغری غافل نمانید.
سبک زندگی
رژیم غذایی و تمرینات ورزشی، می‌توانند اصلی‌ترین عامل در بروز تداخلات دارویی باشند. به این صورت که برخی از انواع رژیم درمانی منجر به ایجاد مشکلات در تاثیرات دارویی می‌شوند. همچنین چربی بالا در بدن، اثرات برونکودیلاتورهای درمانی برای بیماری آسم را کاهش می‌دهند.
ژنتیک
ساختار ژنتیکی از اهمیت زیادی در میزان اثربخشی داروها در بدن بهره‌مند هستند. به این صورت که برخی از افراد به دلیل کد ژنتیکی که دارند، عمل متابولیزه داروها را در بدن سریع‌تر یا کندتر می‌کنند.
رایج‌ترین تداخلات دارویی چیست؟
برخی از انواع تداخلات داخلی رایج وجود دارند، که برای حفظ سلامتی خود، باید بدانید تداخل دارویی چیست؟ رایج‌ترین علائم آن چه هستند. این داروها عبارتند از:
1. وارفارین + فنی‌توئین
وارفارین یک داروی ضدانعقادی خوراکی به حساب می‌آید که برای برطرف کردن لخته خون تجویز می‌گردد. فنی‌توئین نیز یک داروی ضدتشنج می‌باشد که برای درمان این بیماری به کار برده می‌شود. بهتر راجع به انواع تشنج در کودکان بیشتر بدانید. چرا که نمی‌توان عوارض جسمی و روانی تشنج در کودکان را نادیده گرفت.
تداخل دارویی چیست؟ رایج‌ترین علائم آن کدامند؟ فنی‌توئین اثرات وارفارین را افزایش و سطح فنی‌توئین را در خون بالا می‌برند. از علائم رایج این تداخلات دارویی عبارتند از:
- خونریزی فعال در نقاط لثه و بینی
- ادرار رنگی و مدفوع سیاه
- سرفه خونی
- خواب‌آلودگی
- راه رفتن غیرطبیعی و گیجی
2. مهارکننده آنزیم‌کننده‌های مبدل آنژیوتانسین + مکمل‌های پتاسیم
ACEها برای کنترل فشار خون و درمان نارسایی قلبی و بیماری کلیوی اولیه تجویز می‌گردند. در مقابل مکمل‌های پتاسیم منجر به افزایش سطح پتاسیم در خون خواهند شد که ترکیب این دو دارو با یکدیگر، دلیلی بر افزایش سطح پتاسیم در خون هستند. اصولا به این اختلال دارویی هیپرکالمی می‌گویند. از جمله علائم این تداخل، عبارتند از:
- احساس ضعف
- گیجی
- بی‌حسی یا ضربان قلب ناهموار
3. مهارکننده آنزیم‌های مبدل آنژیوتانسین + اسپیرونولاکتون
آنزیم‌های مبدل برای کنترل فشار خون هستند و به منظور درمان نارسایی قلبی کاربرد دارند. اسپیرونولاکتون نیز دارویی برای درمان و حذف مایعات اضافی از بدن می‌باشد. اسپیرونولاکتون منجر به افزایش سطح پتاسیم در خون شده و سطح بالایی از هیپرکالمی در بدن رخ می‌دهد. علائم این تداخلات دارویی عبارتند از:
- ضعف و بی‌حالی
- سرگیجه
- بی‌حسی
- ضربان قلب ناهموار
4. تئوفیلین + کینولون‌ها
تئوفیلین به منظور درمان آسم و بیماری‌های تنفسی کاربرد دارد. همچنین کینولون یک آنتی‌بیوتیک است که از آن به منظور درمان عفونت‌های ادراری استفاده می‌کنند. تداخل این داروها منجر به افزایش سطح خون شده و احتمال بروز تشنج را به همراه می‌آورد. از جمله رایج‌ترین علائم این تداخلات دارویی عبارتند از:
- تشنج
- تب و لرز
- درد و ناراحتی در عضلات
5. وارفارین + داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
همانطور که بارها ذکر شد، وارفارین یک داروی ضدانعقادی بوده که برای درمان تب، سردرد و بیماری آرتروز تجویز می‌گردد. این دارو زمانی که با داروهای غیراستروئیدی ترکیب شود، عوارضی چون زخم معده و خونریزی گوارشی را به همراه می‌آورند. از جمله علائم این تداخل دارویی عبارتند از:
- خونریزی فعال
- خونریزی لثه، بینی
- ادرار رنگی
- مدفوع سیاه
- سرفه خونی
6. وارفارین + سولفا
تداخل دارویی چیست؟ رایج‌ترین علائم آن کدامند؟ این داروی ضدانعقاد خوراکی، به همراه آنتی‌بیوتیک سولفا که برای درمان عفونت‌های باکتریایی کاربرد دارد، منجر به اختلالات دارویی می‌شود. از جمله علائم اختلال دارویی این دو ترکیب عبارتند از:
- خونریزی لثه، بینی
- ادرار رنگی
- مدفوع سیاه
- سرفه خونی
روش‌های پیشگیری از تداخلات دارویی چیست؟
ترس از اینکه تداخل دارویی چیست؟ رایج‌ترین علائم آن چه چیزهایی هستند، یک امر طبیعی می‌باشد. به این منظور، برای حفظ سلامتی خود بهتر است تاحدالامکان از بروز این اتفاق جلوگیری کنید. با بهترین داروی گیاهی برای بی‌اختیاری ادرار آشنایی دارید؟
از جمله مهمترین روش‌های پیشگیری از تداخلات دارویی عبارتند از:
- بهتر است قبل از مصرف داروی جدیدی که پزشک تجویز کرده، او را از داروها، مکمل‌های غذایی و بهداشتی که قبلا مصرف نموده‌اید، آگاه سازید.
- هر گونه تغیرات در سبک زندگی و رژیم غذایی را به پزشک ارجاع دهید.
- داروهای بدون نسخه یا حتی نسخه‌دار خود را از یک داروخانه مشخص تهیه کنید. چرا که داروساز، می‌تواند شما را از وجود تداخلات دارویی آگاه سازد.
- اگر مشکوک به تاثیرات نامطلوب در مصرف داروهایتان هستید، بهتر آن‌ها را یادداشت و با پزشک مشورت کنید.
- پزشک باید نسبت به تداخلات داروهایی که تجویز می‌کند، آگاه بوده و اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهد.
کلام‌آخر
آگاهی از اینکه تداخل دارویی چیست؟ رایج‌ترین علائم آن کدامند، یک امر مهم در حفظ سلامتی شما به حساب می‌آید. پس باید آن را جدی گرفته و نسبت به مصرف داروها، بااحتیاط‌تر عمل کنید.
