از قطعات حیاتی موتورسیکلت، کوئل یا همان کویل است که در صورت خرابی، کل سیستم جرقه‌زنی مختل می‌شود. آسیب‌دیدگی کوئل دلایل زیادی دارد که به کاهش قدرت موتور منجر می‌گردد. در این بخش از مقاله توکامگ، دلایل خرابی و سوختن کوئل موتورسیکلت را در اختیارتان می‌گذاریم.
کوئل موتورسیکلت چیست؟
از قطعات سیستم جرقه‌زنی در موتورسیکلت کوئل است که باعث عملکرد قدرتمند موتور می‌شود. کوئل نقش کلیدی در عملکرد صحیح موتور داشته و منجر به اشتعال مخلوط سوخت و هوا در سیلندرها می‌گردد. این قطعه انرژی الکتریکی را از باتری می‌گیرد و آن را در ولتاژ بالا افزایش می‌دهد.
در این فرآیند ولتاژ به شمع‌ها انتقال و جرقه لازم برای احتراق به دست می‌آید. کوئل موتورسیکلت در اصل مانند یک ترانسفورماتور عمل کرده و باعث فراهم‌سازی ولتاژ مورد نیاز جرقه‌زنی می‌شود. جالب بدانید که حتی قوی‌ترین باتری موتورسیکلت نیز قادر به فرآیند جرقه‌زنی که توسط کوئل انجام می‌گیرد نیست.
کوئل از اجزای برقی موتورسیکلت بوده که برق لازم برای جرقه‌زنی و احتراق را تامین می‌کند. کوئل یک سیم پیچ با عملکرد تقویت‌کننده است که انواع متنوعی دارد و اساس کار آن القای جریان الکتریکی می‌باشد.
به زبان ساده «کوئل جریان برق ولتاژ پایین را از باتری دریافت کرده و سپس آن را در ولتاژ مورد نیاز جرقه‌زنی تبدیل و به شمع و سلیندرها می‌رساند.» سیم پیچ اولیه، هسته مرکزی، پایه جرقه‌زنی، عایق سیم پیچ و بدنه اصلی (عموما از جنس آلومینیوم با ضریب انتقال حرارت بالا) از اجزای کوئل می‌باشند.
پیکاپ از قطعات حیاتی موتور است که بهتر راجع به علائم خرابی پیکاپ در موتورسیکلت بیشتر بدانید.
انواع کوئل کدام است؟
قبل از بررسی دلایل خرابی و سوختن کوئل موتورسیکلت، با انواع این قطعه آشنا شوید. ترانزیستور یک بخش الکترونیکی مهم است که بهتر با علائم خرابی ترازیستور در موتورسیکلت بیشتر آشنا شوید. انواع کوئل عبارتند از:
کوئل‌های با وایر
این دسته از کوئل‌ها به دو بخش تقسیم‌بندی می‌شوند:
- کوئل ساده: استوانه‌ای شکل می‌باشد که وظیفه مرتب کردن جرقه‌ها را دارند. همچنین برای موتورسیکلت‌های انژکتوری و کاربراتوری که سیستم دلکو دارند، استفاده می‌گردد.
- کوئل دوبل: این قطعه در موتورسیکلت انژکتوری کاربرد داشته و به تنظیم فرآیند جرقه‌زنی به صورت همزمان و دوبه‌دو در سیلندرهای یک، چهار، دو و سه می‌پردازد.
کوئل‌های بدون‌وایر
در موتورسیکلت‌های با سیستم برقی جدیدتر از کوئل‌های بدون‌وایر استفاده می‌کنند که معمولا در دو بخش موجود هستند:
- کوئل کتابی: به کوئل‌های دوبل شبیه بوده و بدون‌وایر هستند. این قطعه یک بدنه پهن داشته و دقیقا مانند یک کتاب طراحی شده است.
- کوئل قلمی: در موتورسیکلت‌های پیشرفته از نوع قلمی استفاده شده که به تولید ولتاژ بالا می‌پردازد و به صورت مجزا برای هر سیلندر نصب می‌گردند.
دلایل خرابی و سوختن کوئل موتورسیکلت چیست؟
کوئل یک قطعه حیاتی است که خراب شدن آن بسیار دردسرساز است. چرا که عملکرد موتور را مختل و از کارکرد صحیح آن جلوگیری می‌کند. کوئل موتورسیکلت به دلایل متنوعی با خرابی روبرو می‌شود که بهتر بیشتر راجع به آن‌ها بدانید. دلایل خرابی و سوختن کوئل موتورسیکلت به صورت زیر هستند:
سایش طبیعی
زمانی که موتورسیکلت مدت زیادی کار کند، کوئل‌ها دچار فرسایش می‌شوند. البته خرید کوئل باکیفیت و اصلی در افزایش طول عمر این قطعه بسیار موثر است. آیا با علائم خرابی سنسور دما موتورسیکلت آشنا هستید؟
افزایش دما
عملکرد طولانی مدت موتورسیکلت، دمای آن را افزایش می‌دهد. نتیجه افزایش سوخت‌وساز موتور سوختن سیم پیچ‌های کوئل است.
رطوبت
نفوذ رطوبت و آب به داخل کوئل باعث آسیب جدی به اتصالات و خرابی این قطعه می‌شود. شستشوی موتورسیکلت نیز باعث نفوذ آب به درون این سیستم و خراب شدن کوئل می‌گردد. به این ترتیب باید با نحوه صحیح شستشو موتورسیکلت آشنا و از خراب شدن قطعات این وسیله‌نقلیه مهم جلوگیری کنید.
نوسانات برقی
کوئل نقش مهمی را در سیستم برق‌رسانی به عهده دارد. بنابراین نوسانات برقی در موتورسیکلت باعث آسیب رساندن به کوئل می‌شوند.
علائم خرابی کوئل موتورسیکلت
کوئل از تاثیر زیادی در فرآیند جرقه‌زنی موتورسیکلت بهره‌مند است. پس در زمان خرابی، می‌تواند عملکرد این سیستم را مختل کند. با توجه به علائم خرابی و سوختن کوئل موتورسیکلت به صورت زیر هستند:
روشن نشدن موتور
از بارزترین نشانه‌های خرابی کوئل، استارت نخوردن موتورسیکلت است. البته که روشن نشدن موتورسیکلت دلایل دیگری نیز دارد که خرابی این قطعه بخش مهمی از آن را تشکیل می‌دهد. در این بخش بهتر علائم خرابی سوئیچ در موتورسیکلت را ارزیابی کنید.
کاهش قدرت و شتاب
اگر موتورسیکلت شما روشن ولی شتاب ندارد، با خرابی کوئل روبرو می‌باشد. بهتر است کوئل را بررسی کنید.
تغییر رنگ شمع
زمانی که سیستم جرقه‌زنی مختل شود، یعنی کوئل خراب بوده و شمع به رنگ‌های سیاه یا سفید تغییر پیدا می‌کند. آیا می‌دانید دلیل نرسیدن برق سرشمع موتورسیکلت چیست؟
خاموشی ناگهانی
تصور کنید در زمان رانندگی موتورسیکلت به صورت ناگهانی خاموش می‌شود. این مشکل ممکن به دلیل خرابی کوئل رخ دهد. خاموشی ناگهانی موتور با خطرات زیادی همراه است. به همین دلیل باید از مزایای استفاده از کلاه کاسکت مناسب بیشتر بدانید.
لرزش و ناپایداری
در حین رانندگی حتی در سرعت پایین نیز ممکن با لرزش و ناپایداری در موتورسیکلت روبرو شوید. دلایل خرابی و سوختن کوئل موتورسیکلت را بررسی کنید.
افزایش مصرف سوخت
خراب شدن کوئل باعث مصرف بیش از اندازه سوخت موتورسیکلت می‌شود و هزینه‌های تعمیر و نگهداری را بالا می‌برد.
تشخیص خرابی کوئل موتورسیکلت
زمانی که کوئل با خرابی و آسیب روبرو شد، باید ابتدا نوع خرابی آن را تشخیص دهید. روش‌های زیادی برای تشخیص خرابی کوئل وجود دارند که به صورت زیر می‌باشند:
- بررسی فیزیکی: ابتدا باید کوئل را بررسی کنید تا از عدم‌وجود ترک، سوختگی یا سایر آسیب‌ها در آن اطمینان به دست آورید.
- اندازه‌گیری مقاومت: مولتی‌متر یک ابزار اندازه‌گیری دقیق است که از آن برای ارزیابی عملکرد کوئل استفاده می‌کنند.
- جایگذاری کوئل سالم: اگر یک کوئل دیگر در دسترس دارید، آن را جایگزین قطعه قدیمی کرده و عملکردش را مورد بررسی قرار دهید.
- مراجعه به تعمیرکار: با توجه به دلایل خرابی و سوختن کوئل موتورسیکلت باید به یک مکانیک‌کار متخصص و حرفه‌ای مراجعه کنید. چرا که تعویض این قطعه به مهارت و دانش کافی نیازمند است.
کلام‌آخر
آگاهی از دلایل و علائم خرابی کوئل موتورسیکلت از اهمیت زیادی بهره‌مند است. با تشخیص زودهنگام این نشانه‌ها می‌توانید از هزینه تعمیرات بیشتر جلوگیری کنید.
