روکش دندان یا (dental crown) یکی از مدلهای مرسوم ترمیمی در دندانپزشکی میباشد. در کل روکشها مدلی کلاهک شبیه به تاج دندان هستند که جانشین تاج دندان اصلی اما لطمه دیده ما میشوند. این پروتزها به شکل اختصاصی برای هر فردی طراحی و تولید میشوند و نه تنها از دندان محافظت میکنند بلکه در زیبا سازی و اصلاح مدل لبخند نیز تاثیر دارد. با مجله خبری توکا مگ همراه باشید تا راهنمای انتخاب روکش دندان را برای شما شرح دهیم.
انواع روکش دندان برای ظاهری زیبا
راهنمای انتخاب روکش دندان: انواع روکش دندان برای قشنگی، شکل، رنگ و سایز دندانها را بهبود داده یا شکل آنها را نیز عوض میکند. البته در همهی مراحل، حق تقدم با ایمنی وضعیت طبیعی دندان بیمار میباشد. در دندانپزشکی زیبایی، بعضی اوقات از روکشها به عنوان راه چارهای برای اصلاح مدل لبخند بکار میرود. پیشنهاد میشود برای این که جایگذاری مناسبترین روکش دندان به درستی انجام شود، خوب است کار را به یک کارشناس حرفهای دندانپزشک واگذار کنیم.
متاسفانه در بین خیلی از اشخاص به اشتباه جا افتاده که پس از التیام ریشه دندان، حتما تاج دندان لطمه دیده را باید با روکش ترمیم، یا محافظت کنیم. اما آنها به این نکته دقت نمیکنند یا خبر ندارند که روکش دندان هر چند یک راه ترمیمی مناسب و خیلی رایج است، اما یک عمل تقریبا تهاجمی است. به این معنا که برای جایگذاری هر واحد روکش، متخصص دندانپزشک باید مقدار بسیاری از نسج دندان (دور تا دور تاج) را حتی اگر سلامت باشد، تراش دهد تا بتواند فضای کافی برای قرار گیری روکش تولید کند. این در وضعیتی است که هیچ چیزی جایگزین نسج دندان اصلی ما نمیشود و خوب است تا آنجا که امکان دارد از آن محافظت کنیم.
دقیقا چه موقعی به روکش دندان نیاز داریم؟(راهنمای انتخاب روکش دندان)
روکش کردن دندان ها به عنوان آخرین مرحله برای حفاظت دندان میباشد. یعنی در مواقعی که از هیچ کدام از روشهای محافظه کارانهتر به علت از دست رفتن بالا از بافت دندانی نمی توان استفاده کرد. بعضی از این موقعیتها که تنها روش ترمیم و روکش دندان میباشد، عبارتند از:
- شکستگی های وسیع دندانی
- پوسیدگی های گسترده و عمیق
- ایمپلنت های دندانی
- بریج های دندانی
انواع روکش های دندانی و مناسبترین روکش دندان کدام است؟
روکش ها می توانند مدلهای زیر طراحی شوند:
روکش های فلزی
برای طراحی این روکش ها از آلیاژی بکار میرود که در آن از طلا، پلاتینیوم یا آلیاژی فلزی مانند کروم – کبالت و نیکل – کروم بکار رفتهاست. روکش های فلزی در برابر فعل جویدن و فشارهای گوناگون دندانی به خوبی مقاومت میکند و تقریبا می توان آنها را بادوام ترین مدل روکش ها محاسبه کرد. همچنین، روکش های فلزی به ندرت خراب دو یا دچار شکستگی میشود.
توجه کنید: مزایا و معایب لمینت دندان چیست!!!
احتمالا مشکل مهم این روکشها را بتوان رنگ فلزی و تیره آن ها در نظر گرفت. روکش های فلزی میتوانند گزینه مناسبی برای دندانهای خلفی که کمتر در معرض توجه هستند، باشند. همینطور از آنجا که این روکش ها فقط از فلز تشکیل شدهاند، در برابر با روکشهای فلز سرامیک (PFM) احتیاج به تراش کمتری از بافت دندان است. پس از این مدل روکش نمیتوان همیشه به عنوان مناسبترین روکش دندان یاد کرد.
روکش های تمام سرامیک (روکش دندان زیرکونیوم)
روکش های کامل سرامیک (روکش دندان زیرکونیوم، لیتیوم دی سیلیکات و … ) همانگونه که از اسمشان پیدا است، تمامی ساختارشان از سرامیک تشکیل شدهاست. روکش های تمام سرامیک از نظر جذابیت نسبت به سایر مدل روکش ها شفاف تر و طبیعی تر جلوه میدهد. هرچند این روکش ها انواع گوناگونی داشته و درجه زنده بودن رنگ در انواع گوناگون آن ها، مختلف است. اما به طور کلی انتخاب خیلی خوبی جهت روکش کردن دندان هستند.
ویژگی اصلی و ویژه روکش های تمام سرامیکی که نقطه قوت آن ها از لحاظ جذابیت نسبت به روکش های فلزی یا طلایی قدیمی به شمار میرود. قابلیت این روکش ها در انتقال عالی نور به وسیله جسم دندان میباشد.
روکش های فلز سرامیک PFM
روکش های فلز سرامیک یا به اختصار PFM از حدود سال 1950 در این صنعت پزشکی به کار میرود. برای انتخاب مناسبترین روکش دندان باید این مدل روکش را نیز شناخت. این مدل از روکش ها سالها به عنوان استاندارد طلایی جهت ترمیم دندان ها به شمار میرود. این روکش ها فریم یا پایهی فلزی دارند که لایه ای از سرامیک یا چینی روی آن را می پوشاند.
بر عکس روکشهای فلزی، این روکش ها به علت وجود لایه ی سرامیکی میتوانند با رنگ دندان مورد نظر تطبیق پیدا کنند. هرچند، قسمت چینی این روکشها شکنندهتر میباشد و احتمال دارد دچار پریدگی و ترک شود. بعضی اوقات فریم فلزی موجود در پایین سطح سرامیکی به شکل خطی تیره درست در لبهی روکش مشاهده میشود و جذابیت این روکش را بیشتر میکند.
بریج دندان
هنگامی که شخص یک دندان و یا چند دندان را از دست داده و به هر علت توانایی به استفاده از ایمپلنت نیست و در عین حال دندان های دو طرف ناحیه بی دندانی دچار لطمه و آسیب هستند (وجود پوسیدگی ها و یا پرکردگی های قدیمی) می توانید از بریج های دندانی استفاده کنید. بریج های دندانی در کل روکشهای به هم متصل هستند که با اتصال دندان های دو طرف ناحیه بی دندانی، ناحیه بی دندانی را پر میکنند.
بهترین روکش دندان برای شما چه نوع روکشی است؟
راهنمای انتخاب روکش دندان: هر کدام از انواع روکش های یاد شده، مزیت و معایب خود را دارند. انتخاب خوب از میان روکش های گوناگون بستگی به دو فاکتور اصلی دارد. قدرت و زیبایی دو عاملی هستند که در انتخاب روکش خوب از اهمیت بالایی مواجه هستند. البته مقایسه اولویت هر کدام از این دو عامل نسبت به دیگری است که روش درمان کلی را مشخص می کند.
افزون بر 2 فاکتور اصلی یاد شده، عوامل دیگری که در انتخاب روکش دندانی مؤثرند عبارتند از:
- ناحیه دندان (خلف یا قدام)
- تعداد دندان های لطمه دیده و نیازمند روکش
- ترجیح شما
- نظر متخصص دندانپزشک
در چه حالتی نمیتوان از روکش دندان استفاده کرد؟
اغلب در شرایط زیر استفاده از این مدل درمانی توصیه نمی شود:
- دندان به طور عمیق ترک خورده است.
- دندانی که دچار تحلیل ریشه شدهاست.
- دندانی که دچار عفونت شده است.
در این صورت امکان دارد درمانهایی مثل عصب کشی، ایمپلنت، کشیدن دندان و… توصیه شوند.
عوارض روکش دندان چیست؟
بعضی از اشخاص به علت عدم توجه کافی به موارد مراقبتی بعد از این درمان، امکان دارد دچار عوارض پس از درمان روکش دندان شوند که در ادامه اشاره کرده ایم:
حساسیت شدن دندان ها:
حساسیت و ناراحتی جزئی اغلب پس از انجام این درمان تشکیل میشود که البته تا دو یا سه روز ابتدایی معمولی است و جای نگرانی ندارد. اما بعضی اوقات این حساسیت به علت بیش از اندازه بودن ارتفاع روکش و باقی ماندن عصب در دندان روکش شدهاست که در این وضع متخصص دندانپزشک اقدامات مورد نیاز برای حل این مشکل را انجام میدهد.
شل شدن روکش دندان:
اگر سمان (چسب) روکش دندان شسته شود، امکان دارد روکش دندان شل شده و باکتریها به درون آن ورود کنند. این حادثه می تواند باعث پوسیدگی دندان شود.
چه موقع وقت تعویض روکش دندان میباشد؟
بر اساس تحقیقات به طور کلی روکش های دندانی طول عمری قریب به 9 سال دارند. بنابراین بعد از این مدت باید روکش دندان تغییر کند تا بهترین روکش دندان برای شما انتخاب شود. هر زمان که کارشناس دندانپزشک تشخیص دهد که روکش مناسب است و مشکلی ندارد، احتیاجی نیست آن را عوض کنید.
گاهی اوقات هم به علتهای دیگر احتیاج به تغییر روکش پیدا میکنید:
- تحلیل لثه اطراف دندان
- تورم لثه و یا دندان درد
- استهلاک و آسیب دیدگی روکش دندان
کلام آخر
کاربران گرامی امیدوارم از خواندن مقاله (راهنمای انتخاب روکش دندان) اطلاعات کافی و جامع بدست آوردهباشید.