سیزده آبان ریشه در مبارزه و قیام دانش آموزان متعهد و هوشیار در برابر رژیم شاه و حامیان آن به ویژه استکبار جهانی دارد. این روز به عنوان روز دانش آموز نامگذاری شده‌است. با ما همراه باشید تا به سوال روز دانش آموز چه روزی است؟ پاسخ دهیم.
واقعه 13 آبان 1357
صبح روز ۱۳ آبان سال ۱۳۵۷ دانش آموزان تهرانی در حالی که مدرسه را تعطیل کرده بودند به نشانه‌ی اعتراض به حکومت پهلوی در زمین چمن دانشگاه تهران جمع شدند. قشرهای دیگری از مردم و دانشجویان نیز گروهی به این اجتماع اضافه شدند. نتیجه‌ی این اعتراض مورد هدف قرار گرفتن تیراندازان دولت جعفر شریف امامی بود.
ساعت 11 صبح ماموران حکومت پهلوی در ابتدا چند گلوله گاز اشک آور را در ميان سیل جمعيت پرتاب کردند. اما تداوم فریاد الله اکبر اجتماع کنندگان با وجود جراحت و آسیب، مأموران مسلح شاه را مورد وسوسه قرار داد. در همین هنگام با آغاز تیر اندازی 56 تن از دانش آموزان بی گناه به شهادت رسیدند و 100 ها نفر نیز مجروح شدند.
نامگذاری روز دانش آموز در تقویم جهموری اسلامی ایران
در پی این حادثه ناگوار در ۱۶ بهمن ماه سال ۱۳۵۷ جمعی از دانش آموزان مدارس پایتخت بیانیه‌ای اعلام کردند. ما دانش آموزان ایرانی روز 13 آبان ماه سال ۱۳۵۷ را به عنوان روز دانش آموز اعلام می‌کنیم. دانش آموزان ایرانی قصد دارند هر ساله با یاد شهیدان جنبش دانش آموزی در چنین روزی بر وحدت و همبستگی خود اضافه کنند. بنابراین در تقویم جمهوری اسلامی ایران روز ۱۳ آبان به جهت بزرگداشت شهدای 13 آبان سال ۱۳۵۷ به روز دانش آموز نامگذاری شده‌است.
نام دیگر روز دانش آموز
روز ۱۳ آبان افزون بر روز دانش‌آموز، روز مبارزه با استکبار جهانی نیز نامیده شده‌است. علت نام گذاری متعدد 13 آبان، اتفاقات متعدد پیرامون شکل گیری انقلاب اسلامی در این روز می‌باشد.
در چنین روزی در سال ۱۳۴۳ به دستور آمریکا مأموران رژیم شاه امام خمینی (ره) را در قم دستگیر کرده و به ترکیه تبعید کردند. در ادامه همان طور که گفته شد در سال ۱۳۵۷ نیز در پی اعتراضات دانش آموزان، به دست مأموران رژیم شاه تعدادی از دانش آموزان به شهادت رسیدند. همچنین در سال ۱۳۵۸ نیز دانشجویان مسلمان پیرو پیام‌های امام لانه‌ی جاسوسی آمریکا در تهران را تسخیر کرده و جاسوسان آمریکایی را به گروگان گرفتند. در نهایت نمایندگان مجلس شورای اسلامی این روز را افزون بر روز دانش‌آموز به روز ملی مبارزه با استکبار نیز نامگذاری کردند.
پیام امام خمینی در رابطه با واقعه‌ی 13 آبان سال 1357
امام خمینی (ره) رهبر انقلاب اسلامی ایران بعد از واقعه ۱۳ آبان در پیامی این چنین واکنش نشان داد: عزیزان من صبوری کنید که پیروزی نهایی نزدیک است و خداوند همراه صابران است. امروز ایران جایگاه آزادگان است. من از این راه دور به شما چشم امید دوخته‌ام. صدای آزادی خواهی و استقلال طلبی شما را به گوش جهانیان خواهم رساند.
پیام روز 13 آبان
یوم اللّه سیزده آبان یادآور ایثارها و فداکاری‌های دانش آموزان ایرانی است. دلیل نامگذاری این روز به روزدانش آموز، جاودانگی خاطره فرزندان دلیر کشور است. این واقعه پیام آور مبارزه‌ی بی امان با ابرقدرت های چپاول گر به تمامی دانش آموزان سراسر جهان می‌باشد. 13 آبان به همه مستضعفان جهان آموخت که بر ضد مستکبران قیام کنند. همچنین حقوق از بین رفته خود را از چنگال استکبار و استعمار بیرون آورند. این روز به مسلمانان سراسر جهان هشدار داد که تنها در برابر پروردگار جهانیان و مکتب توحید به اقامه نماز بپردازید. فقط در پیشگاه خدا به کرنش بنشینند تا برای همیشه در مقابل ستم و زورگویی ابرقدرت ها تسلیم نشوید.
روز جهانی دانش آموز چه روزی است؟
روز 17 نوامبر به روز جهانی دانش آموزان یا دانشجویان نامگذاری شده‌است. علت این نامگذاری، با هدف یادآوری واقعه‌ی هولناک حمله‌ی نازی‌ها به دانشگاه‌های چکسلواکی در سال۱۹۳۹ و در جنگ جهانی دوم می‌باشد. این اتفاق سبب کشته و زندانی شدن تعداد بسیاری از دانشجویان کمپ‌ها شد. در برخی از کشورها همانند ایران روز دانش آموز به طور جداگانه نامگذاری شده‌است.
سخن پایانی
روز 13 آبان برای ما یادآور وقایع مهمی است که در تاریخ ایران نقش ماندگاری داشته است. ما نیز در مجله خبری توکامگ با پاسخ به روز دانش آموز چه روزی است؟ شما را با این روز مهم آشنا کردیم.
