کبد از انواعی سلول تشکیل شده است و ممکن است تومورهای مختلفی در آن تشکیل شود. درمان سرطان کبد روش‌های مختلفی دارد که هرکدام از آن‌ها علت و نوع سلول درمان متفاوتی دارد. اول از همه باید بفهمیم که سرطان کبد چیست و سپس به موضوع درمان آن بپردازیم. با توکامگ همراه باشید. به عواملی مانند تعداد، اندازه، میزان گسترش و محل تومور در درمان آن تاثیر دارد.
سرطان کبد چیست؟
به سرطانی که در کبد اتفاق میافتد سرطان کبد می‌گویند. کبد یکی از عضوهای اصلی بدن است که نقش مهمی در حفظ سلامتی ما دارد و جزء بزرگ ترین عضو گرانولار در بدن می‌باشد که بدن را سم زادیی می‌کند و وظیفه تصویه خون را برعهده دارد.
این سرطان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌ها کبد با سرعت بالا و غیرطبیعی رشد می‌کنند و باعث به وجود آمدن تومور می‌شود. سرطان کبد به دو دسته بدخیم و خوش‌خیم تبدیل می‌شوند. از آنجایی که خون در سراسر بدن جریان دارد و مواد شیمیایی و سم را به خود جذب می‌کند و خون حداقل یک بار از کبد عبود می‌کند و تصویه خون در کبد انجام می‌شود. به همین خاطر کبد بیشتر از اندام‌های دیگر در معرض خطرابتلا به سرطان قرار می‌گیرد.
سرطان کبد چگونه رخ می‌دهد؟
هنگامی که کبد درگیر سرطان می‌شود، سلول‌های کبد تحت تاثیر سرطان قرار می‌گیرند و فعالیت آن‌ها به طور کلی باعث اختلال می‌شود و کبد وظیفه‌های خود نمی‌تواند را به درستی انجام دهد. سلول‌های سرطانی از طریق خون به تمام اندام‌های بدن مهاجرت می‌کند و اندام‌های دیگر هم به مشکل می‌خورد، به این اتفاق متاستاز می‌گویند.
کبد ممکن است دچار سرطان اولیه و یا سرطان متاستاتیک شود که در سرطان اولیه منشا آن خود سلول‌های کبد است. یعنی از خود این اندام سرطان شروع می‌شود.
سرطان متاستاتیک سرطانی است که در اندام‌های دیگر ایجاد می‌شود و سپس به کبد می‌رسد. در واقع بیمار یک اندام دیگر آن دچار سرطان شده و متاستاز داده و کبد را نیز درگیر کرده است.
علائم و نشانه‌های سرطان کبد چیست؟
متاسفانه سرطان کبد در مراحل اولیه علائمی از خود نشان نمی‌دهند و تا زمانی که سرطان به سطح پیشرفته نرسد علائم آن بروز پیدا نمی‌کنند. علائم و نشانه‌های سرطان کبد عبارتند از:
- درد در ناحیه شکم و حساسیت شکمی
- زرد شدن پوست و همچنین زرد شدن سفیدی چشم
- رنگ مدفوع سفید و گچی می‌شود
- بزرگ شدن طحال و کبد
- ورم شکم
- بیمار دائما احساس تهوع دارد
- استفراغ
- آب آوردن شکم
- ایجاد کبودی بی دلیل و خونریزی
- احساس ضعف و خسنگی مفرط دارد
- درد در نزدیک به شانه راست
- کاهش اشتها و از دست دادن ناگهانی وزن
- تب
- خارش پوست
سرطان کبد بیشتر در کدام جنسیت رخ می‌دهد؟
درصد مبتلا شدن مردان به سرطان خون نسبت به زنان بیشتر است و مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به سرطان کبد هستند و خطر ابتلا به سرطان خون در مردان نسب به زنان 3 برابر بیشتر است.
سرطان کبد در کودکان
در کودکان دونوع سرطان وجود دارد:
- هپاتوسلولار کارسینوما (Hepatocellular carcinoma)
- هپاتوبلاستوما (Hepatoblastoma)
هپاتوبلاستوما نادر ترین نوع سرطان کبد است که معمولا کودکان زیر 3 سال به این سرطان مبتلا می‌شوند که با شیمی درمانی و جراحی می‌توان از این سرطان رهایی پیدا کنند و اگر در مراحل ابتدایی این سرطان تشخیص داده شود بیمار بیشتر از ۹۰ درصد نجات پیدا می‌کنند.
آیا سرطان کبد خطرناک است؟ قابل درمان است؟
بسیاری از بیمارانی که سرطان کبد دارند در مرحله پایانی و پیشرفته‌تر متوجه می‌شوند و شانس درمان نسبت به سرطان‌های دیگر کمتر است. سرطان کبد درمان‌های متفاوتی دارد ولی درمان سرطان کبد به عوامل زیر بستگی دارد:
- نحوه عملکرد کبد
- تعداد، اندازه و محل تومورها در کبد
- متاستاز دادن ( انتشار) تومور کبدی
- وجود سیروز
سیروز کبدی یعنی که کبد به دلیل آسیب‌های بلند مدت عملکرد طبیعی خود را از دست داده.
چگونه سرطان کبد را تشخیص بدهیم؟
اگر در همان ابتدا سرطان کبد تشخیص داده شود شانس درمان و از بین بردن تومور کبد را بالا می‌رود. تشخیص سرطان کبد فقط با معاینه فیزیکی صورت می‌گیرد و ابتدا پزشک با پرسیدن سوالات خود و معاینه فیزیکی از بیمار، تورم‌های شکمی و وجود زردی در چشم‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد و اگر مدت زیادی از مشروبات الکی مصرف می‌کنید و دچار اعتیاد و بیماری عفونت هپاتیت B و C بوده‌اید به پزشک خود حتما اطلاع دهید.
سرطان کبد را می‌توان با چند آزمایش تشخیص داد، عبارتند از:
- بیوپسی کبد یا همان نمونه برداری از کبد
- آزمایش سلامتی کبد
- سی تی اسکن و سنوگرافی از کبد
- آلفا فیتو پروتئین در سرطان کبد
علت به وجود آمدن سرطان کبد چیست؟
هنوز علت اصلی سرطان کبد مشخص نیست ولی دلایلی وجود دارد که ریسک به وجود اومدن سرطان کبد را افزایش می‌دهد. عبارتند از:
- مصرف بیش از اندازه مشروبات الکلی: الکل خسارات جبران ناپذیری به کبد وارد می‌کند.
- سن بالا: به دلیل بالا بودن آنزیم‌های کبدی سرطان کبد در افراد بالای 50 سال شایع تر است.
- وجود بیماری‌های عفونتی مثل هپاتیت B و یا C و هموکروماتوزیس باعث به وجود آمدن سرطان کبد می‌شود.
- سیروز کبدی: یکی دیگر از عواملی است که باعث اختلال در کبد می‌شود سیروز کبدی نام دارد.
- چاقی و دیابت نوع 2: اضافه وزن خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.
- استفاده از استروئیدهای آنابولیک: بیشتر ورزشکاران برای عضله سازی از هورمون‌ها استفاده می‌کنند و استفاده بیش از اندازه و طولانی مدت باعث بروز سرطان کبد می‌شود.
- سابقه ابتلا به سرطان کبد در خانواده: اگر در خانواده خود اقوام درجه دچار سرطان کبد هستند این افراد بیشتر در معرض ابتلا به سرطان خون می‌باشند.
- مصرف آفلاتوکسین: این ماده از یک قارچ سمی تولید می‌شود که اگر روی گندم، بادام زمینی، ذرت، آجیل، سویا رشد کند باعث ایجاد آفلاتوکسین می‌شود و مصرف طولانی آن خطر ابتلا به سرطان کبد بالا می‌برد.
- سیستم دفعی ضعیف: خطر ابتلا سرطان کبد به افرادی که ایدزو یا سیستم دفاعی ضعیفی دارند، 5 برابر بیشتر از افراد عادی است.
راه‌های درمانی سرطان کبد چیست؟
درمان سرطان کبد به عواملی مانند تعداد، اندازه، میزان گسترش و محل تومور تاثیر دارد. نسبت به نوع سرطان از روش‌ها زیر برای درمان سرطان کبد استفاده می‌کنند:
جراحی
برای افرادی که هنوز سرطان بدخیم نشده و در مراحل اولیه سرطان کبد وجود دارد، جراحی و برداشتن توده‌ها تنها راه درمان به نظر می‌رسد.
هپاتکتومی
هپاتکتومی به برداشتن کل کبد یا بخشی از کبد گفته‌می‌شود. زمانی این عمل انجام داده می‌شود که سرطان مختص خود کبد باشد و به اندام‌های دیگر متاستاز نداده باشد.
پیوند کبد
پیوند کبد زمانی اتفاق میافتد که سرطان به بخش‌های دیگر بدن متاستاز نداده باشد و بافت آسیب دیده و از بین رفته با بافت سالم اهداکننده پیوند داده‌می‌شود.
آبلیشن
آبلیشن یعنی تزریق اتانول و سوزاندن بخش‌های آسیب دیده و سرطانی شده کبد است که اگر بیمار نتواند جراحی و پیوند انجام دهد این روش مناسب است.
پرتو درمانی
پرتودرمانی با دو صورت اشعه‌های داخلی و خارجی صورت گیرد و با هدایت کردن اشعه با انرژی بالا بر روی تومورها تعدادی از سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند ولی عوارضی مثل: خستگی، حالت تهوع، استفراغ همراه است.
شیمی درمانی
شیمی درمانی یکی از روش‌های درمانی شدید و مؤثر سرطان خون است که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد و داروها از طریق رگ‌ها وارد بدن می‌شود. این روش درمانی عوارضی همچون استفراغ، کاهش اشتها، لرز و کبودی و خونریزی را به همراه دارد.
کلام آخر
سرطان کبد، همانند سرطان‌های دیگر در مراحل اولیه از خود علائمی ندارد و تومورهای سرطانی در مراحل پیشرفت تشخیص داده‌می‌شود. اگر در خانواده سابقه سرطان را دارید، توصیه می‌شود زیر نظر دکتر اقداماتی برای کاهش خطر ابتلا و کنترل این بیماری انجام دهید.
امیدوارم این مطالب برایتان مفید باشد.
بیشتر بخوانید:
